Plena vortaro Esperanto-Esperanta
kaj Esperanto-Franca

Émile Boirac, 1909-1910

— A —

A A A Abaĵuro Abako Abato Abatiso Abazio Abciso Abdiki Abdomeno Abdukcio Abduktoro Abelo Aberacio Aberanta Abio Abiogenezo Abiseno Abismo Abituriento Ablacio Ablativo Ablegato Abnegacio Abnorma Abolicii Abomeni Aboni Aborigeno Aborti Abrikoto Abrotano Abrupta Absceso Absciso Absinto Absintismo Absoluta Absolutismo Absolvi Absorbi Abstemia Abstinenco Abstrakti Absurda Abulio Abunda Abutmento Acoj Acefalo Acefalocisto Acero Acetablo Acetalo Acetanilido Acetato Acetika Acetilo Acetileno Acetimetro Acetono Acetonurio Acetoza Acida Acidimetro Acino Aĉ Aĉeti Ad Adaĝo Adaĝio Adapti Adekvata Adenio Adenito Adenojda Adenomo Adenopatio Adepto Adiabata Adiabatismo Adianto Adiaŭ Adicii Adinamio Adjektivo Adjunkto Adjutanto Administri Administracio Administratoro Admiri Admiralo Admiralitato Admiralto Admoni Adoleski Adoniso Adopti Adori Adrenalino Adresi Adstringi Adukcio Aduktoro Adulti Adurolo Advaŭso Adventa Advento Adventica Adverbo Advokato Adzo Aedo Aedilo Aero Aerobia Aerofobio Aerografio Aerolito Aerologio Aeromantio Aerometro Aerometrio Aeronato Aeronaŭto Aeronaŭtiko Aeroplano Aerostato Aerostatiko Aetito Afabla Afazio Afekcio Afekti Afekto Afelio Afero Aferezo Afido Afikso Afiso Afiŝo Aflikti Afodio Afonio Aforismo Afranki Afriko Afrito Afrodiziako Afto Afusto Agi Agao Agaci Agama Agamo Agamio Agapo Agaragaro Agariko Agato Agavo Agendo Agenezio Agento Agiti Agitacio Aglo Aglomeri Agluteni Aglutini Agnato Agnokasto Agnosticismo Agnoteto Agnus dei Agonii Agonistiko Agonoteto Agoro Agorafobio Agordi Agrabla Agrafo Agrafio Agrara Agregacio Agregato Agrikulturo Agrimonio Agronomo Agronomio Agropiro Agrosto Agrostemo Agrostiso Agutio Aĝo Aĝio Aĝioti Aĥeo Ailanto Airo Ais Ajapano Ajlo Ajlilo Ajn Ajŝo Ajupo Ajuti Aĵ Aĵura Akacio Akademio Akajno Akalefo Akanto Akantio Akantiaso Akantocefala Akantopterigioj Akapari Akaro Akatalektika Akceli Akcenti Akcentoro Akcepti Akcesito Akcesora Akcio Akciakaturo Akcidento Akcipitro Akcizo Akeo Akeno Akilo Akileo Akiri Aklami Aklimatizi Akno Akneo Aknodo Akolio Akolito Akomodi Akompani Akonito Akoro Akordi Akordiono Akorio Akra Akro Akreo Akrediti Akrido Akrobato Akrocefala Akrodinio Akrogena Akromata Akromatika Akromatopsio Akromegalio Akromio Akromiono Akronika Akropolo Akrostiko Akrotero Akso Akselo Aksio Aksiomo Aksiometro Aksojdo Aksolto Aksungo Akto Akteo Aktina Aktinio Aktinolito Aktinometro Aktinomikozo Aktinoto Aktiva Aktoro Aktuala Akumulatoro Akupunkturo Akurata Akustiko Akuŝi Akuta Akuzi Akuzativo Akvo Akvaforto Akvarelo Akvario Akvatinto Akvifoliacoj Akvilegio Akvodukto Al Alo Aloj Alabastro Alantojdo Alapako Alarmo Alaŭdo Albo Albano Albatro Albatroso Alberko Albino Albinismo Albinoso Albinosismo Albito Albugo Albumo Albumeno Albumenurio Albumino Albuminojdo Albuminurio Alburno Alceo Alcedo Alciono Alĉemilo Aldo Aldehido Aldermano Aleo Alegorio Alegro Alegreto Aleksandra Alektoro Aleluiao Aleno Aleopatio Aleŭrito Alezi Alfo Alfao Alfabeto Alfenido Algo Algebro Algida Algolo Algologio Algvazilo Alĝerio Alhambrao Alĥemio Alĥemilo Alia Alianco Aliario Alibio Alidado Aliena Aligatoro Alikvanta Alikvoto Alimentoj Alineo Aliso Alismo Aliteracio Alizo Alizarino Alko Alkado Alkaika Alkalo Alkalio Alkalimetro Alkalojdo Alkalometro Alkalometrio Alkarazo Alkarazaso Alkoholo Alkoholato Alkoholaturo Alkoholimetro Alkoholimetrio Alkoholismo Alkovo Allao Alliteracio Almagesto Almanako Almeo Almenaŭ Almonto Almozo Alno Alnastro Aloo Alojo Aloksantino Alopato Alopatio Alopecio Alopekuro Alotrofia Alotropa Alozo Alpo Alpako Alpinismo Alpinisto Alsalto Alsino Alsineo Alta Altano Altaro Alteo Alterni Alternativo Altreliefo Altruismo Aluato Alucito Aludi Alumeto Alumino Alumini(um)o Aluno Aluvio Alvalo Alveolo Alveolito Alvuso Alzana Ami Amalgami Amanito Amara Amaranto Amarantoso Amariliso Amariljo Amaso Amatoro Amaŭrozo Amazono Amazono Amazonino Ambo Ambasadoro Ambaŭ Ambicio Ambigua Ambiguo Amblo Ambliopio Amblistomo Ambono Amboso Ambro Ambrosio Ambrozio Ambulanco Ambulatorio Amebo Amebojdo Amelo Amelojda Amen Amendamento Amenoreo Amento Amentaceoj Amentaloj Ameriko Ametisto Ametropa Amfiartrozo Amfibia Amfibolo Amfibologio Amfibrako Amfiksionoj Amfiokso Amfipodo Amfiteatro Amforo Amio Amianto Amibo Amido Amidolo Amielotrofio Amiko Amikto Amileino Amileno Amilio Amino Amindumi Amiotrofio Amiro Amiriso Amnesio Amnesti Amnestii Amnezio Amnio Amomo Amoni(um)o Amoniako Amonito Amoreto Amorfa Amorfismo Amoroze Amortizi Ampelacoj Ampeliso Ampelopso Ampero Ampermetro Amplo Amplekso Ampolo Amputi Amuleto Amuzi An Anabaptismo Anabaptisto Anabazo Anabrokismo Anaerobia Anaforo Anafrodizio Anafrodiziako Anagalo Anaglifo Anagramo Anakardo Anakardio Anakoluto Anakondo Anakoreto Anakreontika Anakronismo Analoj Analagmatika Analektoj Analemo Analepsio Analepta Analfabeto Analgezio Analitiko Analizi Analoga Analogio Anamino Anamnezo Anamnezio Anamorfozo Ananaso Anapesto Anarĥio Anariko Anaso Anasarko Anaskopo Anastigmata Anastomo Anastomozo Anastrofo Anastrofio Anatemi Anatifo Anatomio Anco Anĉovo Andoj Andaluzio Andanto Andreno Androgina Andromanio Andromedo Androsemo Anekdoto Aneksi Aneli Anelidoj Anemio Anemometro Anemono Anencefala Anerojdo Anestezio Anestezino Anet(um)o Aneŭrismo Anevrismo Anfrakto Angelo Angeliko Angio Angiektazio Angilo Angino Angiografio Angiologio Angiomo Angiospermo Anglo Anglicismo Anglikana Anglismo Anglomano Anglomanio Angoro Angoro Angulo Angusturo Angviso Anĝo Anĝelo Anharmonia Anheli Anhelacio Anhidra Anhidrido Anidrozo Anilo Anileno Anilino Animo Animalo Animalkulo Animelo Animismo Anisometropo Anizo Anjono Ankaŭ Ankero Ankiloblefaro Ankilopso Ankilostomio Ankilostomiazo Ankilozi Ankolio Ankona Ankoneo Ankoraŭ Ankro Anksio Anobio Anodo Anodina Anodonto Anokoksiza Anomaloj Anomalio Anono Anonci Anonima Anopsio Anorgana Anormala Anso Ansero Anstataŭ Anta Antagonismo Antagonisto Antarkta Antarktika Antaŭ Antelio Antelikso Antemo Anteno Antenario Antero Anteridio Anterozojdo Anticipi Antidoto Antiflogistiko Antifono Antiklimakso Antikristo Antikva Antilo Antiloj Antilogio Antilopo Antimono Antimonika Antinomio Antipatio Antiperistalta Antipirino Antiplanato Antipodoj Antireno Antisemito Antisemitismo Antisepsa Antisepta Antiseptiko Antistrofo Antitezo Antitoksino Antoksanto Antologio Antonomazio Antopogeografio Antro Antracito Antrakozo Antrakso Antrisko Antropofago Antropofagio Antropojda Antropologio Antropometrio Antropomorfismo Antropopiteko Antropozoa Antuso Anunciacio Anunciado Anurio Anuso Aoristo Aoristoso Aorto Aortito Apanaĝo Aparato Aparta Apartamento Aparteni Apatio Apelacii Apenaŭ Apendico Apendicito Apeninoj Apepsio Aperi Apercepto Apertivo Aperturo Apetenco Apetito Api Apio Apike Apioso Aplanato Aplaŭdi Apliki Aplombo Apocino Apofizo Apogi Apogeo Apografo Apoĝaturo Apoĝiaturo Apokalipso Apokopo Apokrifa Apologo Apologio Apomorfino Aponeŭro Aponevrozo Apopleksio Apostato Apostazi Apostazio Aposteriorie Apostolo Apostrofo Apotecio Apoteko Apotemo Apoteozo Apozemo Apozicio Apozoa Apro Apreturo Aprilo Apriorie Aprobi Apsido Aptenodito Apteriko Apud Apulso Apuntato Ar Aro Arao Arabo Arabesko Arabismo Aragonito Arako Arakiso Arakneido Araknoido Araknojda Aralio Araneo Aranĝi Aratologio Araŭkario Araŭruto Arbo Arbalesto Arbalestro Arbitero Arbitra Arbitracii Arboido Arbusto Arbuto Arĉo Ardi Ardeo Ardezo Areo Arefakcio Areko Areno Arenario Areolo Areometro Areopago Aresti Argano Argilo Argono Argonaŭto Argonaŭto Argumenti Arguso Arĝento Arĥo Ario Ariano Arianismo Ariergardo Arilo Aristo Aristokrato Aristolo Aristoloko Aristolokio Aristotelo Aritenoido Aritmetiko Arko Arkao Arkado Arkadio Arkaika Arkaismo Arkaja Arkajismo Arkaturo Arkeo Arkebuso Arkeologio Arkeopteriko Arkidiakono Arkidiecezo Arkiduko Arkimandrito Arkipelago Arkitekto Arkitekturo Arkitravo Arkivoj Arkivolto Arkozo Arkt(ik)a Arktio Arkturuso Arlekeno Armi Armaturo Armeo Armeno Armerio Arminiano Arminiusano Armoracio Armorioj Arniko Arobo Arogi (al si) Aroganta Aromo Aromato Aroruto Arpeĝo Arpento Arselo Arseno Arsenalo Arseniato Arsenido Arseniko Arsenito Arŝino Arto Artemizio Arterio Arteriito Arteriosklerozo Arteriotomio Arterito Arteza Artifiko Artiko Artiklo Artikolo Artikuloj Artilerio Artismo Artiŝoko Artokarpo Artro Artralgio Artrito Artritismo Artrodio Artrologio Artropodo Arumo Arvikolo Arzela As As Aso Asafetido Asbesto Ascensio Ascidio Ascito Asekuri Asepta Aserti Asesoro Asfalto Asfiksi Asfiksii Asfodelo Asigni Asignato Asimetrio Asimili Asimilacio Asimptoto Asisti Asistolio Asizo Asko Askalafo Askaloniko Askarido Asketo Asketismo Askito Asklepio Asklepiado Askomiceto Asocii Asociacio Asonanco Asparago Aspekto Aspergi Aspergiloso Asperolo Asperulo Aspido Aspiko Aspiri Asplenio Astako Astazio Astenio Astero Asterio Asteriono Asteroido Asterojdo Astigmata Astigmatismo Astmo Astro Astragalo Astrakano Astricio Astrognozio Astrolabo Astrologo Astrologio Astronomo Astronomio Astropekteno At Ataki Ataksio Ataro Ataraksio Ataŝo Atavismo Ateismo Ateisto Atelektazio Ateno Atenci Atendi Ateneo Atenti Aterikoj Ateromo Aterospermo Atesti Atetozo Ateŭko Aticismo Atika Atikismo Atingi Atipo Atlanta Atlantika Atlaso Atlazo Atleto Atletiko Atlojdo Atmometro Atmosfero Atolo Atomo Atomismo Atonio Atornio Atrabila Atrabiliara Atrakto Atrepsio Atribui Atributo Atriplo Atrofio Atropo Atropino Atroposo Atuto Aŭ Aŭdi Aŭdienco Aŭditorio Aŭgmento Aŭguro Aŭgusto Aŭgustinano Aŭkcii Aŭkenio Aŭkuparo Aŭlo Aŭlopo Aŭlostomo Aŭro Aŭrantiacoj Aŭreolo Aŭrika Aŭriklo Aŭrikulo Aŭrikulario Aŭripigmento Aŭroro Aŭskulti Aŭspicio Aŭspicioj Aŭstro Aŭstrala Aŭstralio Aŭtenta Aŭtentika Aŭtobiografio Aŭtodafeo Aŭtodidakto Aŭtodigesto Aŭtofagio Aŭtofermanta Aŭtogenezo Aŭtografo Aŭtografii Aŭtointoksiĝo Aŭtoklavo Aŭtokonduko Aŭtokrato Aŭtokratio Aŭtomato Aŭtomedo Aŭtomobilo Aŭtomorfa Aŭtonoma Aŭtonomio Aŭtoplastio Aŭtopsio Aŭtoro Aŭtoritato Aŭtorizi Aŭtotipo Aŭtuno Avo Avanco Avangardo Avara Avelo Avemario Aveno Aventuri Averio Averti Aviado Avida Aviso Avizo Avoceto Azaleo Azaro Azarolo Azeno Azerolo Azio Aziga Azigosa Azilo Azimuto Azoa Azoto Azotato Azotido Azotiko Azotito Azoturio Azurito

A: Unua litero de la alfabeto, vokalo.; = A.
A: Finiĝo kaj signo de la adjektivo.
Kiam la radiko signifas per si mem ian econ aŭ kvaliton (primitivaj adjektivoj), kiel bona, blanka, varma, k.t.p., A signifas : havanta tian econ aŭ kvaliton.
Kiam la radiko signifas per si mem estaĵon, objekton aŭ agon, staton, (derivitaj adjektivoj), kiel patra, reĝa, arba, tera, aŭ klarvida, bonfara, mortiga, k.t.p., A signifas apartenanta al tiu estaĵo aŭ objekto, rilatanta tiun agon aŭ staton : patra domo, t.e. domo de la patro ; reĝa palaco, t.e. palaco de la reĝo ; klarvida spirito, t.e. spirito kapabla klare vidi, k.t.p.
Pri kelkaj derivitaj adjektivoj, oni povas dubi, ĉu ili estas dusencaj aŭ ne ; ekzemple : ĉu vidva, orfa, fraŭla, k.t.p. signifas estanta vidvo, orfo, fraŭlo, k.t.p., aŭ apartenanta al vidvo, orfo, fraŭlo ; sed uzi tiujn adjektivojn laŭ la unua senco ŝajnas ja esti nur nacia idiotismo ; kaj en la efektiveco por esprimi tiun sencon oni devas uzi la nomojn, ne la adjektivojn. Ekzemple : oni devas diri mi estas vidvo (ne vidva), li estas orfo (ne orfa), same kiel oni diras : ŝi estas vidvino aŭ orfino (ne vidvina aŭ orfina).; = Terminaison de l’adjectif en Esperanto.
A: [Muz.]
Unua noto de la tipgamo minora (moltono).; = la.
Abaĵur’o: {V.P.}
Lumŝirmilo, lampŝirmilo.; = F-R
= abat-jour.
Abak’o: [Arkit.]
Surkapitela tabulo en kolono.; = abaque.
ABAT’O: Monakejestro ‹†› (Fr.) simpla pastro.
// — ino, eco, ejo.; = A-F-G-H-I-R
= abbé.
Abatis’o: ‹?› {Rh.} [Milit.]
Ŝirmobaraĵo konsistanta el arboj dehakitaj.; = A-F
= abatis.
Abazi’o: {T.Vx} [Med.]
Nerva malsano, senpoveco marŝi.; = abasie.
Abcis’o: {Rh.} [Mat.]
V. absciso.; = abscisse.
ABDIK’I: {Vr.}
Demeti la reĝecon.; = A-F-H-I-R
= abdiquer.
Abdomen’o: [Anat., Med.]
Ventro, intestujo.; = A-F
= abdomen.
Abdukci’o: [Med.]
Fortiro.; = abduction.
Abduktor’o: [Anat.]
Fortiranta (muskolo, nervo).; = abducteur.
ABEL’O: [Entom.]
Mielmuŝo (apis).
// — aro, ejo, isto, ujo ; laborabelo ; abelvakso ; edukado de abeloj.; = F-H-I
= abeille.
Aberaci’o: [Astr., Opt.]
Ŝajna foriĝo de astroj ; rompiĝo de la lumradioj.; = A-F-G-H-I-R
= aberration.
Aberant’a: {A.V.} [Anat.]
Deflankiĝa (nervo, muskolo).; = aberrant.
ABI’O: [Bot.]
Arbo konifero (abies).
// — aĵo, aro, ejo ; abia ligno.; = H-I
= sapin.
Abiogenez’o: {Rh.} [Fiziol.]
Spontanea generado, l.v. senvivnaskiĝo.; = abiogénèse.
Abisen’o: [Geogr.]
Popolano de orientafrika lando.
// — ujo.; = Abyssin.
ABISM’O: Profundegaĵo.
// enabismiĝi ; forĵeti en la abismon {Rabistoj, 84, 15.}.; = A-F-G-H-I
= abîme.
Abiturient’o: Lernanto, kiu finis sukcese sian klasikan studaron.
// abiturienta diplomo.; = G
= bachelier.
Ablaci’o: {T.Vx} [Kir.]
Fortranĉo (de membro, tumoro).; = ablation.
Ablativ’o: [Gram.]
Kazo en la deklinacio.; = A-F-G-H-I-R
= ablatif.
Ablegat’o: [Ekl.]
(Papa) sendito.; = ablégat.
ABNEGACI’O: ‹?›
Sinforgeso, sinofero, l.v., sinneado.
// — ado.; = A-F-H-I
= abnégation.
Abnorm’a: ‹†› {Rh.}
Eksterregula, kontraŭregula, nenormala.; = anormal.
Abolici’i: ‹?›
Malstarigi, nuligi (leĝon, kutimon, k.t.p.).
// — ismo, isto.; = A-F-H-I
= abolir.
ABOMEN’I: Malamegi, malŝategi.
// — aĵo, eco, ulo, inda ; havi abomenon.; = A-F-H-I
= avoir horreur de.
ABON’I: Kontrakti por ricevi konstante ian servon aŭ komercaĵon.
// por io ; — igi iun al io ; — pago, — kosto ; — anto, into.; = F-G-H-I-R
= s’abonner à.
Aborigen’o: {T.Vx, Df.}
Praloĝanto, landido.; = aborigène.
ABORT’I: Naski tro frue nevivopovan idon.
// — igi, ito, ulo. Gravedaj virinoj kiuj timis aborti {Rabistoj, 65, 15}.; = F-G-H-I-R
= avorter.
ABRIKOT’O: [Bot.]
Frukto prunosimila (prunus armeniaca).
// — arbo, ujo.; = A-F-G-H-I-R
= abricot.
Abrotan’o: [Bot.]
Kreskaĵo (artemisia abrotanum).; = A-F-G-H-I-R
= aurone.
ABRUPT’A: Subita, neatendita, senprepara ; krutega ?
// Per rapida, abrupta voĉo {Revizoro, 48, 32}. Subite kaj abrupte {ibid. 64, 50}. — eco.; = A-F-G
= brusque ; abrupt ?
ABSCES’O: [Med.]
Pusoŝvelaĵo.
// furunka absceso.; = A-F-H-I-R
= abcès.
Abscis’o: {T.Vx} [Geom.]
Unu el la koordinatoj.
V. abciso.; = abscisse.
Absint’o: [Bot.]
Kreskaĵo kaj likvoro (artemisia absinthium).; = A-F-G-H-I-R
= absinthe.
Absintism’o: [Med.]
Malsano kaŭzita de la absinto.; = absinthisme.
ABSOLUT’A: Sendependa, senkondiĉa, nepra.
// — o, la Absoluto (filozofio) ; — isto, partiano de absolutismo.; = A-F-G-H-I-R
= absolu.
Absolutism’o: Absoluta povo de regnestro ; doktrino pri.; = absolutisme.
Absolv’i: [Ekl.]
Senpekigi, malkondamni.; = A-F-G-H-I
= donner l’absolution.
ABSORB’I: Okupi tute kaj ekskluzive la spiriton.
// — iĝi ; Mi sidis tiel absorbita per la notoj, ke mi ne rimarkis vian eniron {Kr.}.; = A-F-G-H-I
= absorber.
ABSTEMI’A: Kiu neniam trinkas vinon.
// — eco, ulo.; = A-F
= abstème.
Abstinenc’o: [Ekl.]
Neuzado de viando.
// — ema, ulo.; = A-F-H-I
= abstinence.
ABSTRAKT’I: Apartigi pense unu el la ecoj de objekto.
// — ado, anto, aĵo.; = A-F-G-H-I-R
= abstraire.
ABSURD’A: Malracia, malkonsekvenca.
// — aĵo, eco, ulo.; = A-F-G-H-I-R
= absurde.
Abuli’o: {T.Vx} [Med.]
Spirita malsano, senvoleco.; = aboulie.
Abund’a: {Vr.}
Sufiĉega.; = abondant.
Abutment’o: [Arkit.]
Flankapogilo, apogarkaĵo ĉe ponto.; = butée, culée.
Ac’oj: {T.Vx} [Bot.]
Speciala sufikso por la nomoj de la botanikaj familioj laŭ la klasifiko de Lindley.
// rozo, rozacoj ; lilio, liliacoj ; k.t.p.; = -acées.
Acefal’o: [Zool.]
Senkapa besto, senkapulo.; = acéphale.
Acefalocist’o: [Nat. hist.]
(Homa) hidatido ; l.v. senkapa veziko.; = acéphalocyste.
Acer’o: [Bot.]
Speco de dukotiledonaj arboj (acer).
// — acoj.; = H-I
= érable.
Acetabl’o: {A.V.} [Anat.]
Foveo kotilojda ĉe la kokso (acetabulum).; = cavité cotyloïde.
Acetal’o: Kombinaĵo el alkoholo kaj aldehido.; = A-F-G-H-I-R
= acétal.
Acetanilid’o: Korpo tirita el anilino per okzalacido.; = A-F-G-H-I-R
= acétanilide.
Acetat’o: [Kem.]
Salo el acetika acido kaj bazo.; = A-F-G-H-I-R
= acétate.
Acetik’a: [Kem.]
Vinagra.
// — igo.; = A-F-G-H-I-R
= acétique ; acetikigo : acétification.
Acetil’o: [Kem.]
Radikalo de la acetikaj komponaĵoj.; = A-F-G-H-I-R
= acétyle.
Acetilen’o: [Kem.]
Gaso bruligebla (C²H²).; = A-F-G-H-I-R
= acétylène.
Acetimetr’o: [Kem.]
Mezurilo de la acideco de la vinagro.; = A-F-G-H-I-R
= acétimètre.
Aceton’o: [Kem.]
Korpo tirita el la grasacidoj malkomponitaj per varmo (C³H⁶O).; = acétone.
Acetonuri’o: [Med.]
Malsanero, l.v. acida urinado.; = A-F-G-H-I-R
= acétonurie.
Acetoz’a: [Kem.]
Vinagrogusta.; = A-F-G-H-I-R
= acéteux.
ACID’A: Gustepikanta kiel vinagro, citrono, k.t.p.
// — aĵo, eco, emo, igi, ebla ; iĝ’i-anta ; eta ; ig’i-ita ; acidaĉa ; acidmordi.; = A-F-G-H-I-R
= acide ; acideta : acidulé ; acidaĉa : aigre.
Acidimetr’o: [Kem.]
Mezurilo de acideco.; = A-F-G-H-I-R
= acidimètre.
Acin’o: [Bot., Med.]
Bero ; surkreskaĵo beroforma.; = acinus.
AĈ: Sufikso malboniga, malŝatiga. Ekz. :
// ĉevalaĉo, malbona ĉevalo.
V. fi.; = Suffixe péjoratif. Ex. : ĉevalaĉo : rosse.
AĈET’I: Akiri per mono.
// — ado, aĵo, ebla, ejo, isto ; aĉeti firme, kontante, kredite ; aĉetkontrakto ; antaŭaĉet’i-anto - into ; elaĉeti ; elaĉeta pago ; la Elaĉetinto ; subaĉeti, delogi per mono.; = acheter ; elaĉeti : racheter ; elaĉeta pago : rançon ; la Elaĉetinto : le Rédempteur ; subaĉeti : corrompre, soudoyer.
AD: Sufikso, kies plej ĝenerala senco ŝajnas esti ago (kiel latine acio) kaj akcesore ripeto aŭ daŭro de la ago.
Oni uzas ĝin por devenigi ĉu verbajn nomojn el nomaj verboj, ekz : kroni, kronado ; veneni, venenado ; ĉu daŭrigajn aŭ ripetigajn verbojn el primitivaj verboj, ekz : pafi, pafadi ; kanti, kantadi, k.t.p.; = A-F-H-I
= Suffixe marquant l’action (habituelle ou répétée).
Adaĝ’o: {T.Vx} [Muz.]
Muzikaĵo, kiun oni devas ludi malrapide.
V. adaĝio.; = adagio.
Adaĝi’o: ‹?› {Rh.} [Muz.]
V. adaĝo.; = adagio.
ADAPT’I: Alfari, alformi, alĝustigi, l.v. altaŭgigi.
// — ado, ebla, eco, igi, iĝi, ema ; maladapti.; = A-F-G-H-I-R
= adapter.
Adekvat’a: [Fil.]
Plene egala, egalampleksa.
// — neadekvata.; = A-F-H
= adéquat ; neadekvata : inadéquat.
Adeni’o: {Rh.} [Med.]
Malsano de la limfaj ganglioj.; = adémie.
Adenit’o: [Med.]
Brulumo, inflamo de la glandoj kaj precipe de la limfaj ganglioj.; = adénite.
Adenojd’a: [Med.]
L.v. glandoforma (surkreskaĵo).; = adénoïde (végétation).
Adenom’o: [Med.]
Glanda tumoro.; = adénome.
Adenopati’o: [Med.]
Malsaneco de la glandoj.; = adénopathie.
ADEPT’O: Anigito, partoprenanto.; = A-F-G-H-I-R
= adepte.
Adiabat’a: ‹?› [Fiz.]
Nepenetrebla de la varmo.; = adiabatique.
Adiabatism’o: ‹†›
Adiabateco.; = adiabatisme.
Adiant’o: [Bot.]
Kreskaĵo, harfiliko (adiantum).; = adiante (capillaire).
Adiaŭ: Iru kun Dio, saluta vorto.
// — o ; adiaŭa diro ; diri adiaŭ.; = A-F-G-H-I
= adieu.
Adici’i: [Mat.]
Aldoni nombrojn, kvantojn unu al la alia.; = A-F-G-H-I
= additionner.
Adinami’o: [Med.]
Senforteco.; = adynamie.
ADJEKTIV’O: [Gram.]
Vorto kvalitiga, ekz : bona, varma, k.t.p.; = A-F-G-H-I
= adjectif.
Adjunkt’o: Helpanta oficisto, magistrato.; = A-F-G-H-I-R
= adjoint.
Adjutant’o: [Milit.]
Helpanta oficiro, suboficiro.
// kampa adjudanto.; = A-F-G-H-I-R
= adjudant ; kampa adjudanto : aide de camp.
ADMINISTR’I: Zorgadi pri ia grava afero, organizaĵo.
// — ado, anto, isto, ejo.; = A-F-G-H-I-R
= administrer.
Administraci’o: ‹?›
Administr’ado - antaro.; = A-F-G-H-I-R
= administration.
Administrator’o: ‹?›
Administr’anto - isto.; = A-F-G-H-I-R
= administrateur.
ADMIR’I: Rigardi plezure kaj ame.
// — eco, aĵo, ado, anta, inda.; = A-F-H-I
= admirer.
Admiral’o: [Mar.]
Ĉefoficiro de ŝiparmeo.
// vicadmiralo.; = A-F-G-H-I-R
= amiral ; vicadmiralo : vice amiral.
Admiralitat’o: [Mar.]
Admiral’ejo - oficejo.
V. admiralto.; = F-G-H-I-R
= amirauté.
Admiralt’o: ‹?› {Gd.} [Mar.]
V. admiralitato.; = amirauté.
ADMON’I: Instigi, kuraĝigi per parolo al ia ago.
// — ado ; antaŭ’admoni, juĝ-admoni.; = A-F
= engager, exhorter à.
Adolesk’i: ‹?› {T.Vx} [Med., Fiziol.]
Ekviriĝi, elinfaniĝi.
// — eco, anta, ulo.; = A-F-H-I
= devenir adolescent.
Adonis’o: {T.Vx} [Bot.]
Kreskaĵo el la ranunkolacoj (adonis).; = adonide.
ADOPT’I: Alpreni kiel filon, aligi al sia familio.
// — ito, anto.; = A-F-G-H-I-R
= adopter.
ADOR’I: Preĝi Dion aŭ kiel Dion.
// — ado, eco, anto, inda ; sinadorado.; = A-F-H-I
= adorer.
Adrenalin’o: {T.Vx} [Kem.]
Substanco tirita el la surrenaj kapsuloj.; = adrénaline.
ADRES’I: Sendi nome al iu.
// — aĵo, aro, ato ; libron.; = A-F-G-I
= adresser (lettres, colis, etc.).
Adstring’i: [Med.]
Kuntiri la karnteksaĵon.; = A-F-H-I-R
= resserrer, être astringent.
Adukci’o: [Med.]
L.v. alkonduko.; = adduction.
Aduktor’o: {Sr.} [Anat.]
Alkonduka, alproksimiga muskolo.; = adducteur.
ADULT’I: Peki kontraŭ la edzeca fideleco.
// — anto, eco ; ul’o-ino ; ema ; sangadulto ; viradulto.; = A-F-H-I
= commettre un adultère ; sangadulto : inceste.
Adurol’o: [Kem. fot.]
Kemiaĵo uzata en la fotografarto.; = A-F-G-H-I-R
= adurol.
Advaŭs’o: ‹†› {Rh.}
Rajto prezenti pastron al paroko.; = advowson (mot anglais).
Advent’a: ‹†› [Med.]
V. adventica.; = adventice.
ADVENT’O: Tempo antaŭ Kristnasko.; = A-F-G-H-I
= avent.
Adventic’a: [Fil., Anat.]
Surveninta, surkreskinta.
V. adventa.; = adventice.
Adverb’o: [Gram.]
Speco de vorto neŝanĝebla, kiel : bone, varme, k.t.p.; = A-F-G-H-I-R
= adverbe.
ADVOKAT’O: Juĝa reprezentisto kaj defendisto.
// advokataro ; komerca advokato.; = A-F-G-H-I-R
= avocat ; advokataro : barreau ; komerca advokato : agréé.
Adz’o: ‹†› {Rh.}
Ŝipfarista hakilo.; = hache de constructeur de navires.
Aed’o: [Hist.]
Greka poeto.; = aède.
Aedil’o: ‹†› [Hist.]
Urba konsilisto (en Romo) (ædilis).; = édile.
AER’O: Gaso spirebla, konsistanta el oksigeno kaj azoto.
// — eco, iĝi, forma, konduka, viva ; aerumi ; aervetur’o, ado, anto ; aer’ondo, ŝtono, truo ; malaerumiĝi ; sufoka aero.; = air.
Aerobi’a: Aeroviva (mikrobo).; = aérobie.
Aerofobi’o: [Med.]
Nerva malsano, l.v. aerotimo.; = aérophobie.
Aerografi’o: [Sc.]
Scienco pri la aero.; = aérographie.
Aerolit’o: [Astr.]
Meteor’ - aer’ŝtono ; meteoro.
V. aetito.; = A-F-G-H-I-R
= aérolithe.
Aerologi’o: [Sc.]
Scienco pri la aero.; = aérologie.
Aeromanti’o: [Okult.]
Aerodiveno.; = aéromantie.
Aerometr’o: [Fiz.]
Aermezurilo.; = A-F-G-H-I-R
= aéromètre.
Aerometri’o: [Fiz.]
Aermezurado.; = aérométrie.
Aeronat’o: {Gd.}
Speco de flugmaŝino.; = aéronat.
Aeronaŭt’o: Aerveturanto.; = aéronaute.
Aeronaŭtik’o: Aervetur’o - arto, scienco.; = aéronautique.
Aeroplan’o: Aer’ŝvebilo, aviadilo.; = aéroplane.
Aerostat’o: Aerveturilo, balono.
// — isto, ado, arto.; = aérostat.
Aerostatik’o: Scienco pri la ekvilibro de la fluaĵoj.; = aérostatique.
Aetit’o: [Miner.]
Agloŝtono.
V. aerolito.; = aélite.
AFABL’A: Ĝentila, aminda.
// — eco, igi ; mal’— a, eco, igi.; = A-F-H-I
= aimable, affable.
Afazi’o: [Med.]
Nerva malsano, l.v. senparoleco.; = aphasie.
AFEKCI’O: 1 : ‹?›
Amemo, korinklino.
2 : ‹?› {T.Vx} [Med.]
Malsaniĝo en tia aŭ alia parto de la korpo. V. afekto.; = A-F-H-I
= 1 : affection, tendresse. 2 : affection, maladie.
AFEKT’I: 1 : (Intr.) Ŝajnigi nenaturajn, nesimplajn manierojn.
// — ado, aĵo, eco, ema ; ul’o-ino ; mir’, moral’, dir’afekto ; rideti afekte ; neafektema.
2 : {Monadologio} [Fil.]
Impresi, atingi.; = 1: A-F-G-H-I-R
= 1 : affecter (n) ; être affecté [comprendre : présenter de l’affectation]. 2 : affecter, impressionner.
Afekt’o: {Rh.} [Med.]
V. afekcio.; = affection, maladie.
Afeli’o: [Astr.]
Foreco, malproksimeco de la suno.; = aphélie.
AFER’O: Objekto, aĵo ; entrepreno, celaĵo komerca, religia, politika, k.t.p.
// — oj, aro, ejo, isto, ema ; pri kio estas la afero ? ; ĉiutaga kondukado de aferoj ; zorgi pri siaj propraj aferoj.; = A-F-G-I-R
= chose, affaire.
Aferez’o: [Gram.]
Mallongigo de vorto.; = aphérèse.
Afid’o: {Sr.} [Entom.]
V. afiso.; = puceron.
Afiks’o: [Gram.]
Vortero, ĉu komenca (prefikso), ĉu fina (sufikso), kiel : mal-, -ig, k.t.p.; = A-F-G-H-I-R
= affixe.
Afis’o: {T.Vx} [Entom.]
Insekto, vegetaĵpediko (aphis).
V. afido.
// — oidoj.; = puceron, aphidien.
AFIŜ’O: Papero fiksita sur muro por sciigi ion.; = F-G-H-I-R
= affiche.
AFLIKT’I: ‹?›
Dolori, ĉagreni.
// Mi estas efektive tre afliktita {Z., Marta}.; = A-F-H-I
= affliger.
Afodi’o: [Entom.]
Insekto, sterkama skarabo (aphodius).; = aphodius.
Afoni’o: [Med.]
L.v. senvoĉeco.; = aphonie.
Aforism’o: Mallonga sencoriĉa frazo.; = A-F-G-H-I-R
= aphorisme.
AFRANK’I: Antaŭpagi la sendon.
// — ite ; pri depago ; pri imposto ; surŝipen ; depago afrankite.; = A-F-G-H-I-R
= affranchir.
AFRIK’O: Parto de la terglobo.; = A-F-G-H-I-R
= Afrique.
Afrit’o: ‹?› {Rh.}
Demono, malbona spirito.; = afrit, afriit (mots anglais).
Afrodiziak’o: [Farm.]
Ekscitilo de la seksorganoj.; = aphrodisiaque.
Aft’o: [Med.]
Buŝakno, buŝabsceso (precipe ĉe la brutoj).
// — eca, oza.; = A-F-H-I-R
= aphte.
Afust’o: [Milit.]
Portilo, apogilo de pafilego.; = F-H
= affût.
AG’I: Ekfari ion, ekefiki, ekpeni.
// — anto, ado, aĵo, eco, em’a-eco ; igi ; neag’a-eco ; senagado ; oftagi ; kontraŭag’i, ado, ema ; kaŝag’i, ema ; sin agigi ; agi senespere ; agi diable ; ĝustagado ; memagant’a-ema.; = A-F-G-I
= agir.
Aga’o: ‹?› {Rh.}
Turka oficiro.; = aga.
AGAC’I: Kaŭzi malagrablan sentaĵon ĉe la dentoj, entute ĉe la nervaro.; = agacer.
Agam’a: {T.Vx} [Bot.]
L.v. senedziĝa (kreskaĵo), sen videblaj seksorganoj.; = agame.
Agam’o: {T.Vx} [Zool.]
Speco de lacertoidoj ; speco de moluskoj.
// — oidoj.; = agame.
Agami’o: [Ornit.]
Sudamerika birdo (psophia crepitans).; = agami.
Agap’o: [Ekl.]
Sanktamfesta, religia festeno.; = A-F-H-I
= agape.
Agaragar’o: ‹?› {Rh.} [Bot.]
Cejlonmusko, speciala gluo el maralgo (gracilaria lichenoïdes).; = agaragar.
Agarik’o: [Bot.]
Fungo radihava.
// — acoj.; = A-F-H-I
= agaric.
Agat’o: [Miner.]
Juvelŝtono.; = A-F-G-H-I-R
= agate.
Agav’o: [Bot.]
Kreskaĵo el Ameriko (agave).
// agav’vino.; = A-F-G-H-I-R
= agave ; agav’vino : pulque.
AGEND’O: Notlibro, aferlisto.; = F-G-H-I
= agenda.
Agenezi’o: [Med.]
Senpoveco naski, havi idojn.; = agénésie.
AGENT’O: Poraganto, reprezentanto, oficisto.
// — eco, ejo ; komerc’, negoc’.; = A-F-G-H-I-R
= agent.
AGIT’I: Eksciti, movegi (morale aŭ fizike).
// — ado, anto, eco, iĝo, isto, ilo.; = A-F-G-H-I-R
= agiter.
Agitaci’o: [Med.]
Malsana ekscitiĝo.; = agitation.
AGL’O: Rabobirdo (aquila).; = A-F-H-I
= aigle.
Aglomer’i: Kunamasigi.
// — ado, aĵo, ejo, igo, iĝo.; = A-F-G-H-I
= agglomérer.
Agluten’i: {Df.}
V. aglutini.; = agglutiner.
Aglutin’i: Kunglui.
V. agluteni.
// — aĵo, eco, ema, iĝi.; = A-F-G-H-I
= agglutiner.
Agnat’o: [Jur.]
Samprapatrulo.; = A-F-G-H-I-R
= agnat.
Agnokast’o: ‹?› [Bot.]
Kreskaĵo (vitex agnus castus). (Kial ne : vitekso ?).; = agnus castus.
Agnosticism’o: [Fil.]
Kredo ke ĉio kaj precipe Dio estas nekonebla.; = agnosticisme.
Agnotet’o: {Rh.}
Kredeble preseraro anstataŭ agonoteto.; = agonothète.
Agnus Dei: ‹?›
Preĝo en la Meso.; = agnus Dei.
AGONI’I: Batali kontraŭ la morto, esti baldaŭ mortonta.
// — anto, ulo.; = A-F-H-I-R
= agoniser.
Agonistik’o: Atletarto, atletbatalo.; = agonistique.
Agonotet’o: Luktestro, luktjuĝisto ĉe la Grekoj.; = agonothète.
Agor’o: Placo, publika placo en la grekaj urboj.; = agora.
Agorafobi’o: [Med.]
Nerva malsano, l.v. plactimo, spacteruro.; = agoraphobie.
AGORD’I: [Muz.]
Ĝustigi muzikilon.
// — ebla, ilo, isto, iĝi ; kunagordi ; alagordi ; malagordi.; = A-F-G-H-I-R
= accorder des instruments de musique.
AGRABL’A: Plezura, plaĉa.
// — aĵo, eco ; malagrabl’a, aĵo, eco.; = A-F-H-I
= agréable.
AGRAF’O: Metalhoketo por fiksi la randojn de vestaĵo.
// — umi, agrafe fermi.; = agrafe.
Agrafi’o: [Med.]
Nerva malsano, l.v. senskribeco.; = agraphie.
Agrar’a: {Vr.}
Pri la kampobienoj.; = agraire.
Agregaci’o: Universitata konkuro por akiri titolon de profesoro.
// — ulo, ito.; = agrégation.
Agregat’o: Neesenca kunaĵo.
// — igo.; = agrégat.
AGRIKULTUR’O: Terkulturo.
// — isto.; = agriculture.
Agrimoni’o: [Bot.]
Kreskaĵo el la rozacoj (agrimonia).; = aigremoine.
Agronom’o: Terkultursciencisto.; = agronome.
Agronomi’o: {T.Vx}
Terkultura scienco.
// — isto.; = agronomie.
Agropir’o: {T.Vx} [Bot.]
Hundherbo, speco de gramenacoj (agropyrum).; = chiendent.
Agrost’o: {V.P.} [Bot.]
Ventospiko.
V. agrostiso.; = agrostis.
Agrostem’o: {T.Vx} [Bot.]
Speco de kariofilaco (agrostema githago).; = nielle des blés.
Agrostis’o: {T.Vx}
Kreskaĵo el la gramenacoj (agrostis).
V. agrosto.; = agrostis.
Aguti’o: [Zool.]
Mamulo leporsimila el Ameriko (dasyprocta).; = agouti.
Aĝ’o: Kvanto de la tempo de vivo.
// egalaĝ’a-ulo ; samaĝ’a-ulo ; grandaĝ’a-ulo ; plenaĝ’a-ulo ; neplenaĝ’a-ulo ; praaĝa.; = âge ; plenaĝ’a-ulo : majeur, adulte ; neplenaĝ’a-ulo : mineur.
Aĝi’o: [Fin.]
Maklermono.; = agio.
Aĝiot’i: [Fin.]
Monmakleri.
// — isto, aĵo.; = agioter.
Aĥe’o: ‹?› {Rh.} [Zool.]
V. akeo, V. bradipo.; = aï.
Ailant’o: [Bot.]
Arbo (ailanthus glandulosa).; = vernis du Japon.
Air’o: {V.P.} [Bot.]
Speco de gramenacoj (aira).
• Oni trovas ankaŭ : ajro {Vef.}.; = canche.
Ais: [Muz.]
A duontono supre.; = la dièze.
Ajapan’o: {T.Vx} [Bot.]
Kreskaĵo el la kompozitoj (eupatorium aya-pana).; = aya-pana.
AJL’O: [Bot.]
Kreskaĵo el la liliacoj (allium).; = ail.
Ajlil’o: {T.Vx} [Kem.]
Kemia radikalo C³H³.; = allyle.
AJN: Sendiference.
// Uzata kun la rilataj vortoj : kiu, kia, kiel, kiom, k.t.p. kaj, ankaŭ kun iu, ia, k.t.p.; = que ce soit, quiconque.
Ajŝ’o: {Sr.}
Modelo, normo, leĝa tipo por pezoj, mezuroj, k.t.p.; = G
= étalon.
Ajup’o: ‹†› {Rh.} [Voj.]
Branĉkajuto de nordamerikaj sovaĝuloj.; = ajoupa.
Ajut’i: {T.Vx} [Tekn., Med.]
Almeti elfluan tubon.; = ajuter.
AĴ: Sufikso por devenigi de verboj, nomoj aŭ adjektivoj nomojn de objektoj, aferoj, agoj konkrete konsiderataj (ne necese materiaj). Ekz. :
// trinkaĵo, vidaĵo, lanaĵo, laktaĵo, altaĵo, molaĵo, k.t.p.; = Suffixe signifiant : chose en général.
Aĵur’a: {V.P.}
Diafana, trueta.; = F-R
= à jour.
Akaci’o: [Bot.]
Arbo el la fabacoj (acacia).; = acacia.
AKADEMI’O: Societo de eminentaj kleruloj.
// — ano.; = académie.
Akajn’o: ‹?› {Rh.} [Bot.]
V. akeno.; = akène.
Akalef’o: {T.Vx} [Zool.]
L.v. urtiko, marurtiko, speco de zoofitoj.; = acalèphe.
Akant’o: [Bot.]
Kreskaĵo (acanthus).
// — acoj.; = acanthe.
Akanti’o: {V.P.} [Ornit.]
V. kardelo.; = chardonneret.
Akantias’o: {Rh.} [Ikt.]
Speco de skvalo (spinax acanthias).
V. spinako.; = aiguillat.
Akantocefal’a: [Zool.]
L.v. dornokapa.; = acantocéphale.
Akantopterigi’oj: {Ev.}
Klaso de fiŝoj kun rigidaj kaj pikaj naĝiloj.; = acanthoptérigiens.
AKAPAR’I: Antaŭaĉeti ĉiujn komercaĵojn de ia speco.; = F-I
= accaparer.
Akar’o: [Zool.]
Araneeto kiu kaŭzas la skabion (acarus).
// — idoj †, oidoj.; = acarus, ciron.
Akatalektik’a: [Fil.]
Plensilaba.; = acataleptique.
AKCEL’I: Rapidigi.
// — ado, anto, ilo ; malakcel’i, ilo ; akceli la maturigon.; = A-F-H-I-R
= accélérer, hâter.
AKCENT’I: Plilaŭtigi la voĉon sur unu silabo de vorto ; † supersigni literon ; † elparoli laŭ speciala maniero.
// — ita, igo ; — signo.; = A-F-G-H-I-R
= accentuer.
Akcentor’o: [Ornit.]
Birdo alaŭdsimila (accentor).; = accenteur.
AKCEPT’I: Ricevi volonte, konsente (viziton, k.t.p.).
// — ado, anto, ebla, eco, inda, ema, ejo, igi ; malakcepti.; = A-F-G-H-I
= accepter.
AKCESIT’O: Subpremio, vicpremio, l.v. li alproksimiĝis.; = accessit.
AKCESOR’A: Neĉefa, malprecipa, flanka.
// — aĵo.; = accessoire.
AKCI’O: [Fin.]
Titolo pri parto en la kapitalo de financa societo.
// — ulo, havanto ; akcimakleristo.; = A-F-G-H-I-R
= action.
Akciakatur’o: [Muz.]
Speco de muzika ornamaĵo.; = acciacatura.
AKCIDENT’O: ‹?› [Fil.]
Neesencaĵo, neatenditaĵo ; malfeliĉa okazintaĵo.; = A-F-H-I-R
= accident.
Akcipitr’o: [Ornit.]
Rabobirdo (astur).; = autour.
Akciz’o: [Fin.]
Imposto el la vendaĵoj, precipe el la trinkaĵoj.; = A-F-G-H-I-R
= accise.
Ake’o: ‹†› [Zool.]
Mamulo el la sendentuloj.
V. bradipo, V. aĥeo.; = aï.
Aken’o: {T.Vx} [Bot.]
Frukto nedehiska.
V. akajno.; = akène, achène.
Akil’o: {Rh.} [Anat.]
Akiltendeno. Oni trovas ankaŭ Aĥileo {Iliado, trad. Kofmann}.; = Achille (tendon d’).
Akile’o: [Bot.]
Kreskaĵo el la kompositoj (achillea).; = achillée.
AKIR’I: Havigi al si.
// — aĵo ; reakiri la sanon.; = A-F-H-I
= acquérir.
AKLAM’I: Akcepti, aprobi per favoraj krioj.; = F-G-H-I
= acclamer.
Aklimatiz’i: ‹?› {Vr.}
Alklimatigi.; = acclimater.
Akn’o: [Med.]
Haŭtabsceseto.
// aknohava, aknetaro.; = F-H-I
= bouton (sur la peau).
Akne’o: {Df.} [Med.]
Haŭta malsano, kiu naskas multajn aknojn.; = acné.
Aknod’o: {T.Vx} [Mat.]
Punkto izola.; = acnode.
Akoli’o: [Med.]
Malsano, l.v. senegaleco.; = acholie.
Akolit’o: [Ekl.]
Pastroservisto en religiaj ceremonioj.; = A-F-G-H-I-R
= acolyte.
Akomod’i: [Opt., Fiz.]
Alĝustigi, adapti.
// — iĝo.; = accommoder.
AKOMPAN’I: Esti aŭ iri kun iu por helpi, servi, k.t.p.
// — anto, aĵo, eco.; = A-F-H-I-R
= accompagner.
Akonit’o: [Bot.]
Kreskaĵo el la ranunkolacoj (aconitum napellus).; = A-F-G-H-I-R
= aconit.
Akor’o: {T.Vx} [Bot.]
Kreskaĵo (acorus).
// — acoj.; = acore.
AKORD’I: Interkonsentigi, interkonformigi.
// — eco, aĵo, ebla, igi, iĝi.; = A-F-G-H-I-R
= accorder.
Akordion’o: [Muz.]
Itala popola muzikilo.; = accordéon.
Akori’o: [Med.]
Favofungo, fungeto kiu kaŭzas la favon.
V. favo.; = achorion.
AKR’A: Tranĉa, pinta, akuta.
// — ega, eta, aĵo, eco, ilo, igi, isto ; malakrigi ; animakreco.; = A-F-H-I-R
= aigu, perçant, tranchant.
Akr’o: {Rh.} [Mez.]
(Angla) termezurero.
V. akreo.; = acre.
Akre’o: {Df.} [Mez.]
V. akro kaj V. arpento.; = acre.
Akredit’i: {V.P.}
Oficiale akceptigi.; = A-F
= accréditer.
Akrid’o: [Entom.]
Insekto (locusta, acridium).
// — oidoj.; = sauterelle, criquet.
AKROBAT’O: Ŝnurodancisto, l.v. pintomarŝisto.
// — aĵo, arto.; = A-F-G-H-I-R
= acrobate.
Akrocefal’a: [Antr.]
Pintokapa (homo).; = acrocéphale.
Akrodini’o: [Med.]
Epidemia malsano kun jukoj ĉe manoj kaj piedoj.; = acrodynie.
Akrogen’a: [Bot.]
L.v. pintokreska, kreskanta el la supera parto (pri kriptogamoj).; = acrogène.
Akromat’a: [Fiz.]
L.v. senkolora, sennuanca.
V. akromatika.
// — eco.; = achromatique.
Akromatik’a: [Fiz.]
V. akromata.; = achromatique.
Akromatopsi’o: [Med.]
L.v. kolorblindeco.; = achromatopsie.
Akromegali’o: [Med.]
Malsano l.v. grandiĝo de la ekstremaĵoj.; = acromégalie.
Akromi’o: {Df.} [Anat.]
L.v. pinto de la ŝultro.
V. akromiono.; = acromion.
Akromion’o: {Rh.} [Anat.]
V. akromio.; = acromion.
Akronik’a: [Astr.]
(Stelo) aperanta ĉe la parto de ĉielo kontraŭa al la sunloko.; = acronyque.
Akropol’o: [Hist.]
La plej alta citadelo en Ateno.; = Acropole.
Akrostik’o: [Metr.]
Speco de versaĵeto, kies komencaj literoj formas vorton.; = acrostiche.
Akroter’o: [Arkit.]
Piedestalo super konstruaĵo por statuoj, vazoj, k.t.p.; = acrotère.
AKS’O: Ĉefa diametro de korpo, turnlinio.
// — ego, ingo ; akspinto ; radikalakso.; = A-F-H-I-R
= axe.
AKSEL’O: [Anat., Bot.]
Subbrako ; subbranĉa parto.; = F-G-I
= aisselle.
Aksi’o: 1 : {T.Vx} [Zool.]
Speco de krustulo (axius).
2 : [Bot.]
Koĉinĉina arbeto (axia).; = 1 + 2 : axie.
AKSIOM’O: [Fil.]
Veraĵo evidenta per si mem.; = A-F-G-H-I-R
= axiome.
Aksiometr’o: {M.T.} [Mar.]
Instrumento montranta la pozicion de la direktilo de la ŝipo.; = axiomètre.
Aksojd’o: {Sr.} [Anat.]
Dua kolvertebro.; = axis.
Aksolt’o: {T.Vx} [Zool.]
Larvo de meksika amblistomo.
V. amblistomo.; = axolotl.
Aksung’o: {T.Vx} [Farm.]
Ŝmirgrasaĵo, grasŝmirilo.; = axonge.
AKT’O: 1 : Parto de dramo.
// interakto.
2 : Oficiala dokumento.
// kulpiga, transdona akto ; — isto.; = A-F-G-H-I-R
= 1 + 2 : acte.
Akte’o: [Bot.]
Kreskaĵo el la ranunkolacoj (actea).; = actée.
Aktin’a: [Fiz.]
L.v. radianta, impresema.
// — eco.; = actinique.
Aktini’o: [Zool.]
Maranemono.; = actinie.
Aktinolit’o: [Miner.]
L.v. radiŝtono.
V. aktinoto.; = actinolithe.
Aktinometr’o: Mezurilo pri la intenseco de la sunradioj.; = actinomètre.
Aktinomikoz’o: [Med.]
Parazita malsano kaŭzita de fungetoj.; = actinomycose.
Aktinot’o: [Miner.]
Speco de amfibolo, V. aktinolito.; = actinote.
AKTIV’A: [Gram.]
Signifanta agon, agadon.
// — eco, igi ; retroaktiva.; = A-F-G-H-I-R
= actif.
AKTOR’O: Teatristo, komediisto, tragediisto, k.t.p.
// — ino, aro.; = A-F-H-I-R
= acteur.
Aktual’a: [Fil.]
Efektive ekzistanta en la nuna tempo.
// — aĵo, eco.; = actuel.
Akumulator’o: [Elek.]
Elektrujo, elektra amasigilo.
V. kumulatoro.; = A-F-G-H-I-R
= accumulateur.
Akupunktur’o: [Med.]
Kuraco per pikiloj.; = acupuncture.
AKURAT’A: Ĝustatempa, zorganta pri la ĝusta tempo.
// — eco, ado, aĵo, igi, malakurata.; = A-G-R
= ponctuel, exact.
Akustik’o: [Fiz.]
Scienco de la sonoj.; = A-F-G-H-I-R
= acoustique.
AKUŜ’I: Naski idon.
// — igi, ist’o-ino, arto, scienco.; = A-F-R
= accoucher (intr.).
Akut’a: [Mat., Med., Gram.]
Pinta, malpli larĝa ol orta (angulo).
// — aĵo ; akuta supersigno ; akuta malsano.; = A-F-G-H-I
= aigu.
AKUZ’I: {Vr.}
Kulpigi, krimigi ion al iu • aŭ iun pri io.; = A-F-H-I
= accuser.
Akuzativ’o: [Gram.]
Kazo en la deklinacio montranta la rektan komplementon.; = A-F-G-H-I-R
= accusatif.
AKV’O: Fluaĵo, unu el la kvar elementoj laŭ la antikvuloj.
// — aĵo, aro, eco, ego, ujo, umi ; — amaso, ĉerpilo, divenisto, fal’o-ego ; — fluejo, kolektiga, koloriga, kondukilo, kreskaĵo, kuraco, linio, loĝanto, malsano, plena, serĉilo, signo, simila, ŝvelo, trairo, trogo, tubo, vendisto ; fluakvo, starakvo, pladlava akvo ; superakv’o-ego, igi, iĝi ; subakviĝi ; senakv’a, igi, o.; = A-F-G-H-I-R
= eau.
Akvafort’o: 1 : Gravuraĵo per azotikacido.
// — isto.
2 : {Vr.Z.} [Kem.]
Azotika miksaĵa acido.; = A-F-G-H-I-R
= 1 : eau-forte. 2 : eau régale.
Akvarel’o: Akvopentr’o - aĵo sur papero.; = A-F-G-H-I-R
= aquarelle.
Akvari’o: Vitra akvujo por fiŝoj.; = A-F-G-H-I-R
= aquarium.
Akvatint’o: Speco de akvaforto per lako kaj inko.; = aquatinte.
Akvifoliac’oj: {T.Vx} [Bot.]
V. ilekso.; = aquifoliacées.
Akvilegi’o: [Bot.]
Kreskaĵo el la ranunkolacoj (aquilegia).
V. ankolio.; = H-I-R
= ancolie.
Akvodukt’o: [Anat.]
Kanalo tra la ostoj aŭ la molaj partoj de la korpo formsimila al akvokondukilo.; = aqueduc (anat.).
AL: Prepozicio por montri la movon kaj la direkton ; uzata kiel prefikso.
// al’igi, iĝi ; al’aĵo, ulo.; = à, vers.
Al’o: 1 : ‹†› [Tekn.]
Kudrilego uzata de la ŝuistoj. V. aleno.
2 : [Anat., Tekn.]
Flanka parto.
// naza alo, helicalo. Oni trovas ankaŭ : naza, helica flugilo.; = 1 : alène ‹†›. 2 : aile.
Al’oj: {T.Vx} [Bot.]
Speciala sufikso por la nomoj de la botanikaj tribuoj laŭ la klasifiko de Lindley.; = -ales.
Alabastr’o: [Miner.]
Speco de mola ŝtono diafaneta.; = A-F-G-H-I-R
= albâtre.
Alantojd’o: [Med.]
Veziketo, per kiu spiras la feto.; = allantoïde.
Alapak’o: {T.Vx} [Zool.]
V. alpako.; = alpaca.
ALARM’O: Signalo por voki al batalo aŭ helpo.
// — anto, isto. Brulalarmaj sonoriloj {Z.}.; = A-F-G-H-I
= alarme.
ALAŬD’O: [Ornit.]
Kampobirdo (alauda).; = F-H-I
= alouette.
Alb’o: {T.Vx} [Ekl.]
Pastra blanka vesto.; = A-F-H-I
= aube.
Alban’o: {Vr.Z.}
Landano de Balkana regiono.
// — ujo.; = Albanais.
Albatr’o: {Df., T.Vx} [Ornit.]
Marbirdo (diomedea).
V. albatroso, V. diomedeo.; = albatros.
Albatros’o: {Rh.}
V. albatro.; = albatros.
Alberk’o: [Bot.]
Frupersiko.; = F-I
= alberge.
Albin’o: {T.Vx}
Individuo kies haŭto kaj haroj estas tre pale koloritaj pro manko de pigmento.
V. albinoso.; = A-F-H-I-R
= albinos.
Albinism’o: {T.Vx}
Albineco.
V. albinosismo.; = albinisme.
Albinos’o: {Rh.}
V. albino.; = albinos.
Albinosism’o: {Rh.}
V. albinismo.; = albinisme.
Albit’o: {T.Vx} [Miner.]
Speco de Feldspato.; = albite.
Albug’o: [Med.]
Blanka makulo sur la korneo.
V. blankumo.; = albugo.
ALBUM’O: Kajero por ricevi vojaĝnotojn, desegnojn, k.t.p.; = A-F-G-H-I-R
= album.
Albumen’o: 1 : {T.Vx} [Bot.]
Parto de la grajno.
2 : [Fiz.]
V. albumino.; = 1 : albumen.
Albumenuri’o: {T.Vx}
V. albuminurio.; = albuminurie.
Albumin’o: [Fiziol.]
Substanco blanka kaj viskeca, kiu troviĝas en la ovo.
V. albumeno.; = A-F-H-I-R
= albumine.
Albuminojd’o: {T.Vx}
Substanco samspeca kiel albumino.; = albuminoïde.
Albuminuri’o: [Med.]
Malsano de Bright (Brajto).
V. albumenurio.; = A-F-G-H-I-R
= albuminurie.
Alburn’o: 1 : {T.Vx, Df.} [Bot.]
Parto mola kaj blanka en la arbotrunko.
2 : ‹?› {Rh.} [Ikt.]
Blanka fiŝeto (alburnus).; = 1 : aubier. 2 : ablette ?
Alce’o: [Bot.]
Kreskaĵo el la malvacoj (althea rosea).
V. alteo.; = rose trémière.
Alced’o: {T.Vx} [Ornit.]
Riverbirdo (alcedo hispida).
V. alciono.; = martin-pêcheur.
Alcion’o: 1 : [Zool.]
Marhirundo ; speco de polipo.
2 : {Vr.Z.}
V. alcedo • (alia senco).; = 1 : alcyon. 2 : martin-pêcheur.
Alĉemil’o: [Bot.]
Kreskaĵo el la rozacoj (alchemilla).; = alchimille.
ALD’O: [Muz.]
Muzikilo violonsimila.
// — isto.; = A-F-G-H-I-R
= alto.
Aldehid’o: [Kem.]
Kemiaĵo derivata el alkoholo.; = A-F-G-H-I-R
= aldéhyde.
Alderman’o: [Voj.]
Angla urbestra oficisto.; = alderman.
ALE’O: Trairejo inter du linioj de arboj.; = A-F-G-R
= allée.
Alegori’o: [Ret.]
Literatura figuraĵo.; = A-F-G-R
= allégorie.
Alegr’o: [Muz.]
Muzikaĵo vive kaj gaje ludota.; = F-I
= allegro.
Alegret’o: [Muz.]
Muzikaĵo rapide ludota.; = F-I
= allegretto.
Aleksandr’a: [Metr.]
Verso dekdusilaba.; = alexandrin.
Alektor’o: [Ornit.]
Amerika kortobirdo (alector).; = alector.
Aleluia’o: ‹†› [Ekl.]
V. halelujao.; = alleluia.
Alen’o: Kudrilego uzata de la ŝuistoj.
V. alo.; = F
= alène.
Aleopati’o: {V.P.}
V. alopatio.; = allopathie.
Aleŭrit’o: {T.Vx} [Bot.]
Speco de eŭforbiacoj (aleurite).; = bancoulier.
Alez’i: [Tekn.]
Englatigi, enpolurigi (tubon).
// — ilo.; = alézer ; alezilo : alézoir.
Alf’o: [Bot.]
Afrika gramenaco.
V. esparto.; = alfa.
Alfa’o: {Rh.}
Unua litero de la greka alfabeto.; = alpha.
ALFABET’O: Literaro, literlibro.; = A-F-G-H-I-R
= alphabet.
Alfenid’o: [Metal.]
Blanka metalo (alojaĵo eltrovita de Halphen).; = F-G-H-I-R
= alfenide.
Alg’o: [Bot.]
Akvokreskaĵo, marherbo.
// — aloj.; = A-F-G-H-I
= algue.
Algebr’o: [Mat.]
Scienco de la kvantoj reprezentataj per literoj anstataŭ ciferoj.
// — isto.; = A-F-G-H-I-R
= algèbre.
Algid’a: [Med.]
Malvarmega, frosttremiga (febro).; = algide.
Algol’o: [Astr.]
Stelo en la stelaro de Perseo.; = Algol.
Algologi’o: [Sc.]
Esploro, scienco pri la algoj.; = algologie.
Algvazil’o: [Voj.]
Hispana policisto, (juĝa) pedelo.; = alguazil.
Alĝeri’o: {Vr.Z.} [Geogr.]
Nordafrika lando.
// — ano.; = Algérie.
Alhambra’o: [Voj.]
Maŭra palaco en Grenado.; = Alhambra.
Alĥemi’o: [Sc.]
Prakemio. Oni skribas ankaŭ alkemio.
// — isto.; = alchimie.
Alĥemil’o: {V.P.} [Bot.]
Speco de rozacoj (alchemilla).; = alchemille.
ALI’A: Nesama.
// — igi, iĝi, eco, ulo ; alilanda, aliloke ; unu la alian ; alia ol.; = autre.
Alianc’o: {V.P.}
Ŝtata interligo.
// — ano.; = alliance.
Aliari’o: [Bot.]
Krucifero (erysimum alliaria).; = alliaire.
ALIBI’O: L.v. alilokeco.; = A-F-G-I-R
= alibi.
Alidad’o: [Mar.]
Marista angulmezurilo.; = alidade.
Alien’a: [Med.]
Freneza.
// — ulo, igo, isto.; = A-F
= aliéné.
Aligator’o: [Zool.]
Amerika krokodilo.; = alligator.
Alikvant’a: {Df.} [Mar.]
Kunrestdividebla.; = aliquante.
Alikvot’o: [Mat.]
Senrestdividebla.; = aliquote.
Aliment’oj: {Vr.}
Vivrimeda pensio.; = pension alimentaire.
Aline’o: ‹?› {Df.}
Nova paragrafo, nova linio.; = alinéa.
Alis’o: {V.P.} [Bot.]
Speco de kruciferoj (alyssum).; = alyson, passerage.
Alism’o: [Bot.]
Akvoplantago (alisma plantago).
// — acoj, aloj.; = alisma.
Aliteraci’o: {Df.}
Samliter’eco, aĵo.
V. alliteracio.; = allitération.
Aliz’o: 1 : {T.Vx} [Bot.]
Frukto de la alizujo, arbo el la sozacoj (sorbus aria).
2 : {Df.} [Meteor.]
Vojaĝvento, trado.; = 1 : alize ; alizujo : alizier. 2 : alizé.
Alizarin’o: [Kem.]
Ekstrakto el rubio.; = alizarine.
Alk’o: [Zool.]
Speco de cervo (cervus alces).; = élan.
Alkad’o: [Voj.]
Hispana urbestro.; = alcade.
Alkaik’a: [Metr.]
Speco de verso (greka, latina, k.t.p.).; = alcaïque.
Alkal’o: [Kem.]
Kemiaĵo, bazo en la komponaĵoj.
V. alkalio.
// — eco, igi, iĝi, izi, iĝemo, igeco.; = A-F-G-H-I-R
= alcali.
Alkali’o: {Vr.Z.} [Kem.]
V. alkalo.; = alcali.
Alkalimetr’o: [Kem.]
V. alkalometro.; = alcalimètre.
Alkalojd’o: [Kem.]
Vegetaĵa alkalo.; = alcaloïde.
Alkalometr’o: [Kem.]
Mezurilo de la kvantoj da alkalo.
V. alkalimetro.; = alcalimètre.
Alkalometri’o: Mezurado de la kvantoj da alkalo.; = alcalimétrie.
Alkaraz’o: ‹?› {Df.} [Voj.]
Freŝiga vazo.
V. alkarazaso.; = alcarazas.
Alkarazas’o: ‹?› {V.H.} [Voj.]
V. alkarazo.; = alcarazas.
ALKOHOL’O: [Kem.]
Fluaĵo tirita el la vino k.t.p.; = A-F-G-H-I-R
= alcool.
Alkoholat’o: [Farm.]
Alkohola aromataĵo.; = alcoolat.
Alkoholatur’o: [Farm.]
Maceraĵo en alkoholo.; = alcoolature.
Alkoholimetr’o: [Kem.]
Mezurilo de la kvantoj da alkoholo.; = alcoolomètre.
Alkoholimetri’o: [Kem.]
Mezurado de la kvantoj da alkoholo.; = alcoolométrie.
Alkoholism’o: [Med.]
Malsano kaŭzita de trouzado de alkoholo.; = alcoolisme.
ALKOV’O: Ĉambra litejo.; = A-F-G-H-I-R
= alcôve.
Alla’o: [Voj.]
Araba nomo de Dio.; = Allah.
Alliteraci’o: ‹†›
V. aliteracio.; = allitération.
Almagest’o: [Hist.]
Antikva kolekto de astronomiaĵoj.; = almageste.
Almanak’o: Kalendaro, templibro.; = A-F-G-H-I-R
= almanach.
Alme’o: [Voj.]
Egipta dancistino.; = almée.
ALMENAŬ: Se ne pli.; = F-I
= au moins.
Almont’o: {T.Vx}
Direkto laŭ kiu fluas rivero.; = F
= amont.
ALMOZ’O: Mondonaco al malriĉulo.
// — ulo, peto, kasisto.; = A-F-G-H-I
= aumône.
Aln’o: [Bot.]
Speco de arbo (alnus).; = F-H
= aune, aulne.
Alnastr’o: {T.Vx} [Bot.]
Arbo alnosimila (alnaster).; = aunâtre.
Alo’o: [Bot.]
Speco de liliacoj (aloe).; = aloès.
Aloj’o: Mikso kaj kombino de diversaj metaloj.
// — aĵo, eca, oza, umi, izi, ulo.; = A-F-H
= alliage.
Aloksantin’o: [Kem.]
Kemiaĵo.; = A-F-G-H-I-R
= alloxanthine.
Alopat’o: [Med.]
Kuracisto alopatiano.; = A-F-G-H-I-R
= allopathe.
Alopati’o: [Med.]
Medicina doktrino kontraŭa al homeopatio.
V. aleopatio.; = A-F-G-H-I-R
= allopathie.
Alopeci’o: {T.Vx} [Med.]
harfalo.; = alopécie.
Alopekur’o: {V.P.} [Bot.]
Vulpovosto, speco de gramenacoj (alopecurus).; = vulpin.
Alotrofi’a: {Sr.} [Med.]
(Pri nutraj substancoj) kies proprecoj nevideble aliiĝis.; = allotrophique.
Alotrop’a: [Kem.]
Pri kemia propreco de kelkaj simplaj korpoj.
// — eco.; = A-F-G-H-I-R
= allotrope.
Aloz’o: [Ikt.]
Speco de fiŝo (clupea alosa).; = A-F-H-I
= alose.
ALP’O: Centreŭropa monto.; = A-F-G-H-I
= Alpe.
Alpak’o: {T.Vx} [Zool.]
V. alapako ; amerika mamulo simila al lamo.; = alpaca.
Alpinism’o: {V.H.}
Sporto konsistanta suriri Alpojn, altajn montojn.; = alpinisme.
Alpinist’o: {V.I.}
Alpa ekskursisto.; = alpiniste.
Alsalt’o: [Milit.]
Fina atako.; = assaut.
Alsin’o: {*} [Bot.]
V. anagalo. La vera birdherbo estas alsine media, ne anagallis phœnicea, kiu estas veneno por birdoj.
V. alsineo, V. stelario.; = mouron blanc.
Alsine’o: {V.P.} [Bot.]
V. alsino.; = mouron blanc.
ALT’A: Supren leviĝanta, vertikale granda.
// — aĵo, eco, igi, iĝi ; malalta.; = haut.
Altan’o: 1 : ‹?›
Loko alta kaj ebena, natura teraso.
2 : {Vr.Z.}
Ĝardena kiosko • (alia senco).; = 1 : plate-forme. 2 : kiosque de jardin.
ALTAR’O: Oferejo en templo.; = A-F-G-H-I-R
= autel.
Alte’o: [Bot.]
Malvaco.
V. alceo.; = I-R
= guimauve, althée.
ALTERN’I: Fari du aferojn laŭvice.; = A-F-H-I
= alterner.
ALTERNATIV’O: Elekto inter du kontraŭaj aferoj.; = A-F-G-H-I-R
= alternative.
Altrelief’o: {Vr.Z.}
Skulptaĵo pli elstaranta ol bareliefo • (eble : alt’reliefo).; = haut-relief.
Altruism’o: [Fil.]
Amo al la aliaj homoj, malegoismo.; = A-F-G-H-I-R
= altruisme.
Aluat’o: [Zool.]
Speco de amerika simio (mycetes).; = alouate.
Alucit’o: {Df.} [Entom.]
Speco de nokta papilio, grentineo (sitotroga).; = alucite.
ALUD’I: Esprimi ion nerekte.
// — eto.; = A-F-H-I
= faire allusion à.
ALUMET’O: Ekbruligilo.; = F
= allumette.
Alumin’o: Bazo, kiu troviĝas en aluno kaj argilo.; = A-F-G-H-I-R
= alumine.
Alumini(um)’o: {T.Vx}
Metalo el alumino.; = aluminium.
Alun’o: Salo adstringa.; = A-F-G-H-I
= alun.
Aluvi’o: [Ikt.]
Akiro de tero kaŭzita de riveraj alportoj.; = A-F-G-H-I-R
= alluvion.
Alval’o: Direkto kontraŭa al almonto.; = aval.
Alveol’o: Ĉeleto (denta) ; dentingo.; = alvéole.
Alveolit’o: {Vr.} [Geol.]
Speco de fosilio.; = alvéolite.
Alvus’o: {T.Vx} [Ikt.]
Fiŝidaro.; = alevin.
Alzan’a: {Df.}
(Ĉevalo) flavruĝa, vulpkolora.; = alezan.
AM’I: Havi korinklinon por iu aŭ io.
// — ado, aĵo, isto, anto, ato, eco, egi, ema, eti, isto, inda, umi, ulo ; enamiĝi, ekami, malami ; amesprimo, amintrigo, amfonfeso, amrenkonto, amsento ; gloramo, honoramo, mondamo.; = F-H-I
= aimer.
Amalgam’i: Kunmiksi metalojn.
// — ado, iĝi.; = A-F-G-H-I
= amalgamer.
Amanit’o: [Bot.]
Speco de fungoj, ovofungo, sakfungo.; = amanite, oronge.
AMAR’A: Maldoĉa kiel galo, aloo, k.t.p.
// — aĵo, eco.; = F-H-I
= amer.
Amarant’o: [Bot.]
Kreskaĵo kaj floro (amarantus).
V. amarantoso.
// — acoj.; = A-F-G-H-I-R
= amaranthe.
Amarantos’o: V. amaranto.; = amaranthe.
Amarilis’o: {T.Vx} [Bot.]
Liliaco (amaryllis).
V. amariljo.
// — acoj, idoj.; = amaryllis.
Amarilj’o: {Rh.}
V. amariliso.; = amaryllis.
AMAS’O: Kolekto, multo da.
// — ejo, igi, ilo ; amaso da brutoj, tero, k.t.p. ; miksamaso ; popolamaso ; kunamasigi.; = amas, foule.
Amator’o: Artamanto, nemetiisto.; = amateur.
Amaŭroz’o: [Med.]
Paralizo de la optika nervo.; = amaurose, goutte sereine.
Amazon’o: [Mitol.] {Df.}
Fabla militantino.
V. amazonino.; = Amazone.
Amazon’o: {Vr.Z.} [Ornit.]
Brazila papago (chrysotis).; = amazone.
Amazonin’o: ‹†›
V. amazono.; = amazone.
Amb’o: Paro de du numeroj en loterio.; = ambe.
AMBASADOR’O: Regna sendito.
// — eco, ejo.; = A-F-H-I
= ambassadeur.
AMBAŬ: Du kune, duopaj.
// ambaŭflanke, ambaŭmane, ambaŭdekstra.; = tous les deux.
AMBICI’O: Gloramo, honoramo.; = A-F-H-I-R
= ambition.
Ambigu’a: [Anat.]
Malcerta, malmulte difinita (organo).; = ambigu.
Ambigu’o: ‹†›
Teatro (en Parizo).; = Ambigu.
Ambl’o: Speciala irado de ĉevalo per samflankaj membroj.; = A-F-H-I
= amble.
Ambliopi’o: Malfortiĝo de la okulvideco.; = amblyopie.
Amblistom’o: {*} [Zool.]
Speco de batrakoj. (V. aksolto).; = amblystome.
Ambon’o: 1 : {Vr.} [Arkit.]
Preĝejtribuneto. V. jubeo.
2 : {Vf.}
Pupitro por kantisto en ĥorejo • (alia senco).; = 1 : ambon, jubé. 2 : lutrin.
AMBOS’O: Fera ŝtipo sur kiu forĝisto batas metalojn.; = G
= enclume.
AMBR’O: Rezina kaj aromata substanco.; = A-F-G-H-I-R
= ambre.
Ambrosi’o: [Bot.]
Kreskaĵo el la kompozitoj (ambrosia).; = ambrosie.
Ambrozi’o: [Mitol.]
Dia manĝaĵo ĉe Homero.; = A-F-G-H-I-R
= ambroisie.
Ambulanc’o: Vundhospitalo, kamphospitalo, vunditejo.; = A-F-G-H-I
= ambulance.
Ambulatori’o: {Vr.} [Milit., Arkit.]
Promenejo.; = promenoir.
Ameb’o: Mikroskopa unuĉela estaĵo.
V. amibo.; = amibe.
Amebojd’o: [Med.]
Simila al amebo.; = ameboïde.
Amel’o: [Kem.]
Substanco tirita el gramenacoj, precipe el greno.
// — eca, izi, umi.; = F-H-I
= amidon.
Amelojd’a: {Sr.} [Kem.]
Amelsimila.; = amyloïde.
AMEN: Hebrea preĝero signifanta : tiel estu !; = amen.
Amendament’o: {Df.}
Propono de plibonigo pri leĝo.; = amendement.
Amenore’o: [Med.]
Manko de virina monataĵo, senmonatflueco.; = amenorrhée.
Ament’o: {*} [Bot.]
Spiko da floroj ĉe arboj kiel saliko, poplo, k.t.p.; = chaton.
Amentace’oj: {Df.} [Bot.]
Familio de arboj (saliko, poplo, k.t.p.).
V. amentaloj.; = amentacées.
Amental’oj: {T.Vx} [Bot.]
V. amentaceoj.; = amentales.
AMERIK’O: Parto de la terglobo ; nova kontinento, nova mondo.; = Amérique.
AMETIST’O: Juvelŝtono, violkolora.; = A-F-G-H-I-R
= améthyste.
Ametrop’a: [Med.]
Malbonaĵo de la okulvideco.
// — eco.; = amétrope.
Amfiartroz’o: [Anat.]
duonartiko.; = amphiartrose.
AMFIBI’A: Vivaĵo kapabla vivi egale sur tero kaj en akvo.; = A-F-G-H-I-R
= amphibie.
Amfibol’o: [Miner.]
Speco de ŝtono.; = amphibole.
Amfibologi’o: Dusencaĵo ; dusencesprimo.; = amphibologie.
Amfibrak’o: [Metr.]
Verspiedo konsistanta el unu longa inter du mallongaj.; = amphibraque.
Amfiksion’oj: [Hist.]
Gentaj delegitoj en la tutgreka konsilantaro.; = amphictyon.
Amfioks’o: [Zool.]
Vertebrulo, la plej simpla el ĉiuj.; = amphioxus.
Amfipod’o: [Zool.]
Speco de krustuloj, l.v. ambaŭpieduloj.; = amphipode.
Amfiteatr’o: Ronda halo por spektakloj.; = A-F-G-H-I-R
= amphithéâtre.
Amfor’o: Ovala vazo kun du teniloj uzata ĉe la antikvuloj.; = A-F-G-H-I-R
= amphore.
Ami’o: {Rh.} [Bot.]
Speco de umbeliferoj (ammi).; = ammi.
Amiant’o: {T.Vx} [Miner.]
Substanco minerala fleksebla nebruligebla.
V. asbesto.; = amiante.
Amib’o: {T.Vx} [Nat. sc.]
V. amebo.; = amibe.
Amid’o: [Kem.]
Anhidra kunmetaĵo de amoniakaj saloj.; = amide.
Amidol’o: [Kem.]
Kemiaĵo uzata en la fotografado.; = amidol.
Amielotrofi’o: [Med.]
Medola atrofio.; = amyelotrophie.
AMIK’O: Persono amanta kaj amata.
// — aĵo, eco, igi, iĝi ; reamikiĝi, malamiko.; = A-F-H-I
= ami.
Amikt’o: [Ekl.]
Pastra vesteto.; = amict.
Amilein’o: {Sr.} [Kem.]
Signifo ne trovita. Ĉu preseraro anstataŭ amileno ?; = amylène ?
Amilen’o: [Kem.]
Kemiaĵo tirita el la amela alkoholo.; = amylène.
Amili’o: [Kem.]
Kemia radikalo.; = amyle.
Amin’o: [Kem.]
Komponaĵo el amoniako kaj alkoholo.; = amine.
AMINDUM’I: Flatlogi amatinon.; = courtiser.
Amiotrofi’o: [Med.]
Muskola atrofio.; = amyotrophie.
Amir’o: {Rh.}
Afgana reĝo.
V. emiro.; = émir.
Amiris’o: {T.Vx} [Bot.]
Kreskaĵo (amyris).
// — acoj.; = amyride.
Amnesi’o: {Rh.} [Med.]
V. amnezio.; = amnésie.
AMNEST’I: ‹?› {Df.}
V. amnestii (ĉu ne preseraro ?).; = amnistier.
AMNESTI’I: {Rh.}
Leĝe nuligi iun krimon aŭ kulpon.
V. amnesti.; = A-F-G-H-I-R
= amnistier.
Amnezi’o: {Df.} [Med.]
L.v. senmemoreco.
V. amnesio.; = amnésie.
Amni’o: [Med.]
Membrano ĉirkaŭanta la feton.; = amnios.
Amom’o: {T.Vx} [Bot.]
Speco de unukotiledonoj (amomum).
// — acoj.; = amome.
Amoni(um)’o: [Kem.]
Hipoteza metalo, radikalo de la amoniakaj saloj.; = ammonium.
Amoniak’o: [Kem.]
Gaso eltirita el salamoniako.
// — aĵo, oza.; = A-F-G-H-I-R
= ammoniaque.
Amonit’o: Fosilia konko.; = ammonite.
Amoret’o: {V.I.}
Skulptaĵo figuranta la diaĵon de Amo.; = Amour.
Amorf’a: ‹?› [Sc.]
Senforma, sen difinita formo.; = amorphe.
Amorfism’o: ‹?› [Sc.]
Senformeco.; = amorphisme.
Amoroz’e: ‹†› [Muz.]
(Muzikaĵo ludota) kun amo.; = amorose.
Amortiz’i: [Fin.]
Malpliigi iom post iom ŝuldon.
// — ado, ebla ; amortizaj fondoj.; = A-F-G-H-I
= amortir.
Ampelac’oj: {T.Vx} [Bot.]
Gento de kreskaĵoj similaj al vito aŭ vinberujo (vitis ampelos).; = ampélidées.
Ampelis’o: {T.Vx} [Ornit.]
Speco de birdo (ampelis).; = cotinga.
Ampelops’o: [Bot.]
Speco de vito el Ameriko (ampelopsis).; = vigne-vierge.
Amper’o: [Elek.]
Elektra mezurero.; = A-F-G-H-I-R
= ampère.
Ampermetr’o: [Elek.]
Amperomezurilo.; = ampèremètre.
Ampl’o: {V.P.}
V. ampolo.; = ampoule.
AMPLEKS’O: Grandeco de korpo, spaco.
// samampleksa, mezampleksa.; = A-F-H-I
= dimension, étendue.
Ampol’o: 1 : [Tekn.]
Vitra globeto kun longa kolo.
// ampoltubo, gutkalkula ampoltubo.
2 : {Sr.} [Med.]
Haŭtveziketo • (alia senco). V. amplo.; = 1 + 2 : ampoule.
Amput’i: [Kir.]
Detranĉi membron.; = A-F-G-H-I-R
= amputer.
AMULET’O: Magiaĵeto.; = A-F-G-H-I-R
= amulette.
AMUZ’I: Distri, gajigi, petoligi, ludigi, k.t.p.
// — ado, aĵo, ejo, ilo, isto, ulo.; = A-F-G
= amuser.
AN: Sufikso por devenigi nomojn de personoj, signifanta ĉu la partoprenon en ia afero ĉu la loĝadon en ia lando k.t.p. Ekz. :
// samideano, kristano, domano, urbano, k.t.p. ; anaro, anigi, aniĝi.; = A-F-H-I
= Suffixe signifiant : partisan, habitant, etc.
Anabaptism’o: Kredo de la anabaptistoj.; = anabaptisme.
Anabaptist’o: {Vr.}
Rebaptisto.; = anabaptiste.
Anabaz’o: {Df.} [Hist.]
Reveturo de greka armeo post la ekspedicio de juna Ciruso raportita de Ksenofono.; = anabase.
Anabrokism’o: ‹?› {Rh.} [Kir.]
Kirurgia operacio, ne plu uzata, pri la okulharoj.; = anabrochisme.
Anaerobi’a: [Nat. sc.]
L.v. senaeroviva (mikrobo).; = anaérobie.
Anafor’o: ‹?› [Ret.]
Vortripeto.; = anaphore.
Anafrodizi’o: [Med.]
Manko de seksaj deziroj.; = anaphrodisie.
Anafrodiziak’o: {Rh.} [Med.]
Anafrodiziaĵo, anafrodiziilo.; = anaphrodisiaque.
Anagal’o: ‹?› [Bot.]
Primolaco venena por la birdoj (V. alsino) (anagallis phœnicea).; = I
= mouron rouge.
Anaglif’o: ‹?› {Rh.}
(Artaĵo) Reliefa ĉizaĵo.; = anaglyphe.
Anagram’o: Ludo pri la literoj de vorto.; = A-F-G-H-I-R
= anagramme.
Anakard’o: ‹†› {Df.} [Bot.]
Frukto de amerika arbo (anakardifrukto).; = anacarde.
Anakardi’o: {T.Vx} [Bot.]
Amerika arbo el la terebintacoj (anacardium).
// — acoj.; = anacardier.
Anakolut’o: [Gram.]
Speco de gramatika elipso.; = anacoluthe.
Anakond’o: {Rh.} [Zool.]
Amerika serpentego (eunectes murinus).
V. boao.; = anaconda.
Anakoret’o: {Df.} [Ekl.]
Dezertulo, izolulo (religia).; = anachorète.
Anakreontik’a: Laŭ la maniero de la greka poeto Anakreonto.; = anacréontique.
Anakronism’o: Eraro pri la dato de historia okazintaĵo.; = anachronisme.
Anal’oj: ‹?› [Hist.]
Historiaj jarraportoj, jarkronikoj.
// — isto.; = annales.
Analagmatik’a: {T.Vx} [Mat.]
Geometria figuraĵo identa al sia inversa.; = anallagmatique.
Analekt’oj: ‹!›
Kolekto de elektitaj prozaĵoj aŭ versaĵoj.
V. krestomatio.; = analectes.
Analem’o: ‹!› [Astr.]
Ortografia projekcio de la ĉiela sfero sur la meridiana plano.; = anallème.
Analepsi’o: {Df.} [Med.]
Refortiĝo post malsano.; = analepsie.
Analept’a: [Farm.]
Refortiga (nutraĵo).; = analeptique.
Analfabet’o: {Vr.}
Malklerulo, senliterulo.; = illettré.
Analgezi’o: [Med.]
Sendolor’eco - iĝo (haŭta).; = analgésie.
Analitik’o: [Mat.]
Parto de la matematikaj sciencoj.; = analytique.
ANALIZ’I: Dispartigi tutaĵon por ĝin pli bone esplori.
// — aĵo, ilo, isto.; = A-F-G-H-I-R
= analyser.
ANALOG’A: Simila, kvankam de malsama speco.
// — eco, iĝo.; = A-F-G-H-I-R
= analogue.
Analogi’o: ‹?› [Fil.]
Raporto de analogeco kaj argumento fondita sur tiu rilato.; = analogie.
Anamin’o: {Sr.} [Kem.]
Signifo ne trovita. Ĉu korpo derivita el amino ?; = anamine.
Anamnez’o: {Sr.} [Med.]
V. anamnezio.; = anamnésie.
Anamnezi’o: [Med.]
Restarigo de la memoro.
V. anamnezo.; = anamnésie.
Anamorfoz’o: {Df.}
Deformiga bildo.; = anamorphose.
ANANAS’O: Frukto de amerika kreskaĵo (bromelia ananas).; = F-G-H-I-R
= ananas.
Anapest’o: [Metr.]
Verspiedo konsistanta el du mallongaj sekvataj de unu longa.; = A-F-G-H-I-R
= anapeste.
ANARĤI’O: Stato de regno sen registareco. Oni diras ankaŭ : anarkio.; = A-F-G-H-I-R
= anarchie.
Anarik’o: {T.Vx} [Ikt.]
Speco de fiŝo (anarrhichas).; = anloup.
ANAS’O: Speco de palmipedo, kortbirdo (anas).
// — viro, ino, ido, ejo ; molanaso.; = L-H
= canard ; molanaso : eider.
Anasark’o: {Df.} [Med.]
Malsano, akvoŝvelego.; = anasarque.
Anaskop’o: [Fot., Opt.]
Speco de lenso.; = anascope.
Anastigmat’a: [Opt.]
Ne astigmata.
V. astigmata.; = anastigmatique.
Anastom’o: {V.P.} [Anat.]
V. anastomozo.; = anastomose.
Anastomoz’o: [Anat.]
Unuiĝo, enbuŝiĝo.
V. anastomo.; = anastomose.
Anastrof’o: {Df.}
Renverso de la natura vortordo.
V. anastrofio.; = anastrophe.
Anastrofi’o: {Rh.}
V. anastrofo.; = anastrophe.
Anatem’i: Solene malbeni, ekskomuniki.
// — ulo, adi.; = A-F-H-I-R
= anathématiser.
Anatif’o: {T.Vx} [Zool.]
Speco de krustuloj.; = anatife.
Anatomi’o: [Med.]
Scienco pri la sekco de la organoj.; = A-F-G-H-I-R
= anatomie.
Anc’o: ‹?› {A.V.} [Anat.]
Parto de organo arkforma (intesta, nerva, arteria anco).; = anse, boucle.
ANĈOV’O: [Zool.]
Fiŝeto uzata kiel spicaĵo (engraulis).; = A-F-G-H-I-R
= anchois.
And’oj: {Vr.Z.} [Geogr.]
Sudamerikaj montegaroj.; = Andes.
Andaluzi’o: {Vr.Z.} [Geogr.]
Regiono de Hispanujo.
// — ano.; = Andalousie.
Andant’o: [Muz.]
Muzikaĵo ludota malrapide.; = andante.
Andren’o: {T.Vx} [Entom.]
Speco de himenopteroj (abelo) (andrena).; = andrène.
Androgin’a: [Bot.]
Ambaŭseksa.; = androgyne.
Andromani’o: {Sr.} [Med.]
Speco de virina histerio.; = nymphomanie.
Andromed’o: {V.P.} [Bot.]
Speco de aziaj kaj nordamerikaj erikacoj (andromeda).; = andromède.
Androsem’o: {T.Vx} [Bot.]
Speco de hiperiko (androsemum).; = androsème.
ANEKDOT’O: Mallonga kaj sprita rakonto.
// — aro, isto.; = A-F-G-H-I-R
= anecdote.
Aneks’i: Aldoni al ŝtato novan teritorion.; = A-F-G-H-I
= annexer.
Anel’i: {T.Vx} [Metal.]
Rebaki metalon.; = recuire.
Anelid’oj: {T.Vx} [Zool.]
Klaso de vermoj, kiel lumbriko, hirudo, k.t.p.; = annélides.
Anemi’o: [Med.]
Manko de sango, sensangeco.
// — ema, ulo.; = anémie.
Anemometr’o: [Meteor.]
Ventomezurilo.; = anémomètre.
Anemon’o: [Bot.]
Kreskaĵo kaj floro, ranunkolaco (anemona).; = A-F-G-H-I-R
= anémone.
Anencefal’a: {Sr.} [Zool.]
Sencerba.; = anencéphale.
Anerojd’o: {Rh.} [Fiz.]
Senhidrarga barometro.; = anéroïde.
Anestezi’o: {T.Vx, Df.} [Med.]
sensent’eco, iĝo.; = anesthésie.
Anestezin’o: {Sr.} [Kem.]
Substanco anesteziiga ?; = anesthésine ?
Anet(um)’o: [Bot.]
Speco de umbelifero (anethum).; = aneth.
Aneŭrism’o: {Rh., Df.} [Med.]
Tumoro naskita pro dilatiĝo de arterio.
V. anevrismo.; = anévrisme.
Anevrism’o: ‹?› {T.Vx} [Med.]
V. aneŭrismo.; = anévrisme.
Anfrakt’o: {T.Vx} [Anat.]
Disangulo, distruo, disakvaĵo.; = A-F-H-I
= anfractuosité.
Angel’o: {Rh.} [Arkeo.]
(Numismatiko) Antikva speco de monero (stampita per anĝelfiguro).; = angelot.
Angelik’o: {Rh., T.Vx} [Bot.]
Speco de umbelifero (angelica archangelica).; = A-F-H-I
= angélique.
Angi’o: {T.Vx, Df.} [Anat.]
(Organika) vazo, kiel ekz. sangovazo.
V. anĝo.; = vaisseau.
Angiektazi’o: {Rh.} [Med.]
Dilatiĝo de la angioj aŭ de la koro.; = angiectasie.
Angil’o: [Ikt.]
Riverfiŝo serpentforma (anguilla).
// angilforma.; = F-H-I
= anguille.
Angin’o: {T.Vx, Df.} [Med.]
Inflamo de la gorĝo.; = angine.
Angiografi’o: {Vr.Z.} [Anat.]
Priskribo de angioj.; = angiographie.
Angiologi’o: [Anat.]
Parto de la anatomio pri la angioj.; = angiologie.
Angiom’o: {Rh.} [Med.]
Tumoro de la angioj.; = angiome.
Angiosperm’o: [Bot.]
Granda klaso de kreskaĵoj (dukotiledonaj) (l.v. envazosemo) ; V. gimnospermo.; = angiosperme.
Angl’o: Naskita en Granda Britujo aŭ rilatanta tiun landon.
// — ano, ujo.; = A-F-G-H-I
= anglais.
Anglicism’o: Angla dirmaniero, kutimo, k.t.p. ; anglaĵo.
V. anglismo.; = anglicisme.
Anglikan’a: Angleklezia.; = anglican.
Anglism’o: V. anglicismo.; = anglicisme.
Angloman’o: {Vr.Z.}
Anglamulo, anglomaniulo.; = anglomane.
Anglomani’o: Troa imitado de Angloj.; = anglomanie.
Angor’o: [Med.]
Malsaneca sento de sufoka timego.; = angoisse.
Angor’o: [Geogr.]
Azia urbo.
// angora kato.; = Angora.
Angul’o: [Geom.]
Spaco entenata en la interspaco de du rektaj linioj aŭ ebenoj.
// — aĵo, eto, hava, oza ; — mezur’o-ilo ; ortangulo, rektangulo ; du’, tri, kvar, naŭ’angulo.; = A-F-H-I
= angle, coin.
Angustur’o: {Sr.}
Kontraŭfebra ŝelo de Amerika arbo.; = angusture.
Angvis’o: {T.Vx} [Zool.]
Speco de serpento, vitroserpento (anguis fragilis).; = orvet.
Anĝ’o: {Sr.}
V. angio.; = vaisseau.
ANĜEL’O: Spirito servanta al Dio.
// — aro, eto, eco ; ĉefanĝelo.; = A-F-H-I-R
= ange.
Anharmoni’a: [Mat.]
Matematika rilato, l.v. neharmonia.; = anharmonique.
Anhel’i: {Gd.}
Malfacile spiri.
// — ado.; = haleter.
Anhelaci’o: ‹?› {Rh.} [Med.]
Malfacila spirado, anhelado.
V. dispneo.; = anhélation, essouflement.
Anhidr’a: [Kem.]
L.v. senakva.; = anhydre.
Anhidrid’o: [Kem.]
Oksido, kiu fariĝas acido per akvo.; = anhydride.
Anidroz’o: [Kem.]
Malsanero, sensudoreco, manko de sudoro.; = anhydrose.
Anil’o: {Rh.} [Bot.]
Amerika kreskaĵo (indigofera) V. indigo.; = indigo.
Anilen’o: {T.Vx} [Kem.]
V. anilino.; = aniline.
Anilin’o: {T.Vx} [Kem.]
Organika komponaĵo.
V. anileno.; = aniline.
ANIM’O: Principo viviga kaj sentiga de la homo kaj bestoj.
// — eco, ulo ; grandanim’a-eco ; egalanima, facilanima, simplanima, ventanima.; = F-H-I
= âme.
Animal’o: Besto, vivaĵo kapabla senti kaj sin movi.
// — supera, malsupera, animala magnetismo.; = A-F-G-H-I
= animal.
Animalkul’o: Animaleto, besteto.; = animalcule.
Animel’o: {V.P.}
Spina cerbo de bovido el kiu oni faras manĝaĵon.; = amourette.
Animism’o: [Fil.]
Doktrino pri la animo kiel principo de korpa vivo.; = A-F-G-H-I-R
= animisme.
Anisometrop’o: [Med.]
Malegaleco de la vidpovo de la du okuloj.; = anisométrope.
Aniz’o: [Bot.]
Kreskaĵo el umbeliferoj (anisum), V. ilicio.
// anizlikvoro ; stelanizo.; = anis.
Anjon’o: [Fiz., Kem.]
Anoda jono.; = anion.
ANKAŬ: Same, egale.; = I
= aussi.
Anker’o: ‹†›
Antikva mezuro de enteneco uzata en Nord-Eŭropo (angle dekgalonio, france kvardeklitro).; = A
= anker, quartaud.
Ankiloblefar’o: ‹!› [Med.]
Algluiĝo de la ambaŭ palpebroj.; = ankyloblefaron.
Ankilops’o: ‹!› [Med.]
Tumoreto apudnaza en angulo de okulo.; = anchilops.
Ankilostomi’o: {Sr.} [Zool.]
Vermo, intesta parazito.; = anchylostome.
Ankilostomiaz’o: ‹!› [Med.]
Parazita malsano de ministoj.; = ankylostomiase.
Ankiloz’i: [Med.]
Rigidigi artikon, ostokunigi.; = ankyloser.
Ankoli’o: ‹?› {Rh.} [Bot.]
V. akvilegio.; = ancolie.
Ankon’a: {A.V.} [Anat.]
Kubutpinta.
V. ankoneo.; = ancon.
Ankone’o: [Anat.]
Etenda muskolo de l’antaŭbrako.
V. ankona.; = anconé.
ANKORAŬ: Ĝis ĉi tiu momento.
• de nove ? plie ?; = F-I
= encore.
ANKR’O: Hokego por fiksi ŝipon.
// — eto, aro, ejo, adi ; ankron’ĵeti, treni ; ankroforma ; sindeankrigi ; ŝipankradejo.; = A-F-G-H-I-R
= ancre.
ANKSI’O: ‹?›
Maltrankvileco por timo de ebla malfeliĉo.
// esti en anksio (Sentis).; = A-F-G-H-I
= anxiété.
Anobi’o: [Entom.]
Speco de koleopteroj, kiuj manĝas lignon, pelton, ŝtofon, k.t.p.; = artison.
Anod’o: [Elek.]
Pozitiva poluso de elektra aparato.; = anode.
Anodin’a: [Med.]
Sendoloriga, sendolorigilo.; = anodin.
Anodont’o: {V.P.} [Zool.]
Speco de moluskoj acefalaj.; = anodonte.
Anokoksiz’a: {A.V.} [Anat.]
Apud anuso kaj koksizo.; = anococcygien.
Anomal’oj: {T.Vx} [Bot.]
Klaso de kreskaĵoj en la klasifiko de Linné kaj Tournefort.; = anomales.
Anomali’o: Eksterregul’eco, aĵo ; kontraŭregul’eco, aĵo.; = A-F-G-H-I-R
= anomalie.
Anon’o: [Bot.]
Speco de tropikaj kreskaĵoj dukotiledonaj (anona).
// — acoj.; = anone.
ANONC’I: Antaŭsciigi, antaŭinformi pri.
// — ado, isto ; edziĝanonco.; = A-F-G-H-I-R
= annoncer.
Anonim’a: Sennoma, nekonata.
// — ulo, eco.; = A-F-G-H-I-R
= anonyme.
Anopsi’o: {Vr.Z.} [Med.]
Blindeco.; = anopsie, cécité.
Anorgan’a: {Vr.Z.}
Neorganika.; = anorganique.
Anormal’a: {Vr.Z.}
Nenormala.; = anormal.
Ans’o: Kurbtenilo por preni, fermi, k.t.p.; = anse, loquet.
ANSER’O: [Ornit.]
Kortobirdo (anser).
// — ino, ido, viro, ejo.; = L
= oie.
ANSTATAŬ: Loke de, vice de.
// — o, a, e, i, anto, ulo, aĵo, igi.; = G
= au lieu de.
ANT’A: Finiĝo de aktivaj participoj je estanteca tempo. Ekz. :
// amanta, ridanta, k.t.p. ; — ant’o, a, e.; = Terminaison du participe présent actif, en esperanto.
Antagonism’o: Kontraŭeco, kontraŭbataleco.; = A-F-G-H-I-R
= antagonisme.
Antagonist’o: Kontraŭbatalanto.; = antagoniste.
Antarkt’a: {Sr.}
Antarktika, sudpolusa.; = antarctique.
Antarktik’a: Suda, kontraŭnorda.; = A-F-G-H-I-R
= antarctique.
ANTAŬ: Prepozicio por esprimi ĝeneralan rilaton de tempo kaj de spaco, kies kontraŭa estas post.
// antaŭ ol, antaŭ ĉio, antaŭ nelonge ; o, a, e, eco, ulo ; antaŭeniri, antaŭdiri, antaŭvidi, k.t.p.; = F-H-I
= avant, devant.
Anteli’o: {Df.} [Astr.]
Sunlumo, kiu aperas ĉe flanko kontraŭa al la suno.; = anthélie.
Anteliks’o: {Df.} [Anat.]
Parto de la ekstera orelo antaŭ la helikso.; = anthélix.
Antem’o: {T.Vx} [Bot.]
Speco de kompozito, romana kamomilo (anthemis).; = camomille romaine.
Anten’o: [Entom.]
Movebla stangeto (ĉe insektoj).; = antenne.
Antenari’o: [Bot.]
Speco de kompozito (antennaria).; = immortelle blanche.
Anter’o: [Bot.]
Florsemersako, polensako.; = anthère.
Anteridi’o: {*} [Bot.]
Virseksa organo ĉe kriptogamoj.; = antheridie.
Anterozojd’o: {Df.} [Bot.]
Virseksaj korpetoj ĉe kriptogamoj.; = anthe(r)ozoïdes.
Anticip’i: antaŭ’fari, diri.; = A-F-G-H-I
= anticiper.
Antidot’o: [Med.]
Kontraŭveneno.; = antidote.
Antiflogistik’o: [Med.]
Kuracilo kontraŭ inflamo.; = antiphlogistique.
Antifon’o: [Muz.]
Alterna kanto.; = antienne.
Antiklimaks’o: {Rh.} [Ret.]
L.v. kontraŭskalo, kontraŭmeto en unu sama frazo de du gradesprimoj supren kaj malsupren irantaj.
V. batoso.; = anticlimax.
Antikrist’o: [Ekl.]
Falsa profeto de l’Apokalipso.; = antéchrist.
ANTIKV’A: Malnova, pratempa.
// — aĵo, eco.; = A-F-G-H-I-R
= antique, ancien.
Antil’o: {V.P.} [Bot.]
Speco de fabaco (anthyllis vulneraria).; = trèfle jaune, anthyllide.
Antil’oj: {Vr.Z.} [Geogr.]
Centramerika insularo.; = Antilles.
Antilogi’o: ‹!› [Fil.]
Kontraŭaĵo en ideoj.; = antilogie.
Antilop’o: [Zool.]
Remaĉanta mamulo afrika (antilope).; = A-F-G-H-I-R
= antilope.
Antimon’o: [Kem.]
Metalo blublanka simila al arseniko.
// — oza.; = antimoine.
Antimonik’a: [Kem.]
(Acido) el antimono kaj oksigeno.; = antimonique, antimonieux.
Antinomi’o: [Fil.]
Kontraŭeco de du tezoj.; = antinomie.
ANTIPATI’O: Malamikeco, malsimpatio.; = A-F-G-H-I-R
= antipathie.
Antiperistalt’a: {Rh.} [Med.]
Kontraŭperistalta.; = antipéristaltique.
Antipirin’o: [Med.]
Kuracilo kontraŭ febro.; = antypirine.
Antiplanat’o: {T.Vx} [Fot., Opt.]
Duobla objektivo, kies aberacioj reciproke neŭtriĝas.; = antiplanat.
ANTIPOD’OJ: [Geogr.]
Lokoj kuŝantaj sub niaj piedoj ĉe la alia parto de la terglobo.; = A-F-G-H-I-R
= antipodes.
Antiren’o: {T.Vx} [Bot.]
Kreskaĵo el la skrofulariacoj (antirrhinum).; = muflier, gueule de loup.
Antisemit’o: {V.P.}
Kontraŭulo de la juda gento.; = antisémite.
Antisemitism’o: {V.P.}
Antisemiteco.; = antisémitisme.
Antiseps’a: [Med.]
Kontraŭputra.
V. antisepta, V. antiseptiko.
// — aĵo, eco, ilo, igi.; = antiseptique.
Antisept’a: ‹†› [Med.]
V. antisepsa, V. antiseptiko.; = antiseptique.
Antiseptik’o: ‹†› [Med.]
Antiseptilo.
V. antisepsa, V. antisepta.; = antiseptique.
Antistrof’o: [Metr.]
Kontraŭstrofo en greka metriko.; = antistrophe.
Antitez’o: [Ret.]
Kontraŭeco de vortoj aŭ pensoj.; = A-F-G-H-I-R
= antithèse.
Antitoksin’o: [Med.]
Kontraŭtoksino.; = antitoxine.
Antoksant’o: {T.Vx} [Bot.]
Speco de gramenaco (anthoxanthum).; = flouve.
Antologi’o: L.v. floraro, kolekto de literaturaj verketoj.; = anthologie.
Antonomazi’o: {V.I.}
Retorika figuraĵo.; = antonomase.
Antopogeografi’o: {Rh.}
Homa geografio.; = anthropogéographie.
ANTR’O: {Sr.}
Kavernego.; = antre.
Antracit’o: Speco de terkarbo.; = A-F-G-H-I-R
= anthracite.
Antrakoz’o: ‹†› [Med.]
Speco de ulcero.; = anthracose.
Antraks’o: [Med.]
Furunkego, furunkaro.; = anthrax.
Antrisk’o: {T.Vx} [Bot.]
Speco de umbeliferoj (anthriscus).
V. cerefolio.; = anthrisque, cerfeuil.
Antropofag’o: Hommanĝulo.
V. kanibalo.; = A-F-H-I
= anthropophage.
Antropofagi’o: ‹†›
Antropofageco.; = anthropophagie.
Antropojd’a: [Zool.]
Homsimila.; = anthropoïde.
Antropologi’o: [Sc.]
Homscienco.; = A-F-G-H-I-R
= anthropologie.
Antropometri’o: Polica mezurado.; = anthropométrie.
Antropomorfism’o: {V.P.}
Emo prezenti al si la diaĵon, la naturon kun homa formo, homaj sentoj.; = anthropomorphisme.
Antropopitek’o: {Df.} [Zool.]
Granda simio homsimila, homsimio.
V. ĉimpanzo.; = anthropopithèque (chimpanzé, orang, etc.).
Antropozo’a: {Sr.}
Hombesta.; = anthropozoaire.
Antus’o: {T.Vx} [Ornit.]
Speco de alaŭdo (anthus).; = farlouse.
Anunciaci’o: [Ekl.]
Kristana festo pri la anĝela salutado.; = annonciation.
Anunciad’o: Militista kaj religia ordeno.; = annonciade.
Anuri’o: [Med.]
Malsan’o - ero ; senpoveco urini.; = anurie.
Anus’o: [Anat.]
Fino de la intesta tubo.; = A-F-H-I
= anus.
Aorist’o: {Df.}
Formo de la pasinta tempo en grekaj verboj.
V. aoristoso.; = aoriste.
Aoristos’o: ‹?› {Rh.}
V. aoristo.; = aoriste.
Aort’o: [Anat.]
Ĉefa arterio devenanta de la koro.; = A-F-G-H-I-R
= aorte.
Aortit’o: [Med.]
Inflamo de aorto.; = aortite.
Apanaĝ’o: Donaco nedefinitiva de reĝaj bienoj al iu princo aŭ nobelo.; = A-F-G-I
= apanage.
APARAT’O: Scienca ilo, instrumento.; = A-F-G-H-I
= appareil.
APART’A: Ne komuna, propra, disigita de.
// — aĵo, eco, igi.; = A-F-G-H
= particulier, séparé.
APARTAMENT’O: Ĉambraro.; = A-F-I-R
= appartement.
APARTEN’I: Esti la propraĵo de iu.
// — aĵo, anta al.; = F-H-I
= appartenir.
APATI’O: Seneksciteco, malvigleco.
// — ulo.; = apathie.
Apelaci’i: [Jur.]
Reporti aferon al supera juĝistaro.; = faire appel.
APENAŬ: Ne tute, ĵus.; = F-H-I
= à peine.
Apendic’o: [Anat.]
Parto de la intesto.; = A-F-G-H-I
= appendice (ileo-cécal).
Apendicit’o: [Med.]
Inflamo de la apendico.; = appendicite.
Apenin’oj: {Vr.Z.} [Geogr.]
Montara ĉeno de Italujo.; = Apennins.
Apepsi’o: [Med.]
Malsaneco, senpoveco digesti.; = apepsie.
APER’I: Ekmontriĝi, ekvidiĝi.
// — aĵo, eti, igi ; malaperi.; = A-F-H-I
= apparaître.
Apercept’o: [Fil.]
Konscia percepto laŭ Leibnitz.; = aperception.
APERTIV’O: Apetitdona trinkaĵo.; = apéritif.
APERTUR’O: {Z.}
Malfermaĵo, malferma parto.
// aperturo de tubo {Z., Marta}.; = ouverture.
Apetenc’o: [Med.]
Instinkta deziro por manĝi, trinki, k.t.p.; = appétence.
APETIT’O: Inklino manĝi.
// apetitdon’a, ilo, ekcita ; senapetita.; = A-F-G-H-I-R
= appétit.
Api: ‹?› {Df.}
Apipomo, speco de pomo.; = (pomme d’) api.
Api’o: [Bot.]
Speco de umbelifero (apium).; = F-H
= ache.
Apik’e: {M.T.} [Mar.]
Vertikale, rekte de supre malsupren.; = F-I
= à pic.
Apios’o: [Bot.]
Speco de fabacoj aziaj.; = apios.
Aplanat’o: [Opt.]
Speciala fotografa objektivo.
// — eco.; = aplanat.
APLAŬD’I: Montri aprobon per manfrapoj.
// — egi, ado.; = applaudir.
APLIK’I: Almeti al praktiko teoriajn sciaĵojn.
// — ado, aĵo.; = A-F-H-I-R
= appliquer.
Aplomb’o: Memfideco, maltimeco.; = A-F-H
= aplomb.
Apocin’o: {T.Vx} [Bot.]
Speco de dukotiledonoj (apocynum).
// — acoj.
• En {Ev.} oni trovas : apoceno.; = apocyn.
Apofiz’o: [Anat.]
Osta elstaraĵo, sur kiu insertiĝas muskoloj.; = apophyse.
APOG’I: Almeti kontraŭ, subteni.
// — ilo, dorsa apogilo ; sin apogi sur ; subapogi.; = F-H-I
= appuyer.
Apoge’o: [Astr.]
Punkto de orbito de astro, ĉe kiu ĝi estas plej malproksime de la tero.; = apogée.
Apograf’o: {V.I.}
Kopio, ne originala skribaĵo.; = apographe.
Apoĝatur’o: {T.Vx} [Muz.]
Melodia ornamaĵeto.
V. apoĝiaturo.; = appogiature.
Apoĝiatur’o: {Rh.} [Muz.]
V. apoĝaturo.; = appogiature.
Apokalips’o: [Ekl.]
Libro pri la fino de l’mondo ; l.v. malkaŝo.; = apocalypse.
Apokop’o: {Df.} [Gram.]
Elipso de litero aŭ silabo ĉe fino de vorto.; = apocope.
Apokrif’a: Ne aŭtentika, falsa.; = A-F-H-I-R
= apocryphe.
Apolog’o: Fabelo kun etika konkludo.; = A-F-H-I-R
= apologue.
Apologi’o: (Parola aŭ skriba) defendo.
// — anto, ulo, isto.; = A-F-G-H-I-R
= apologie.
Apomorfin’o: [Farm.]
Salo de morfino.; = apomorphine.
Aponeŭr’o: {Sr.} [Anat.]
V. aponevrozo.; = aponévrose.
Aponevroz’o: [Anat.]
Tegmembrano de la muskoloj.
V. aponeŭro.; = aponévrose.
Apopleksi’o: [Med.]
Senigo de sento kaj movo kaŭzita de elfluidiĝo sanga aŭ sera en la cerbo.
// — ulo.; = A-F-H-I-R
= apoplexie.
APOSTAT’O: Individuo, kiu publike forlasis sian religion.
// — eco, iĝi.; = A-F-G-H-I
= apostat.
APOSTAZ’I: ‹?› {Df.}
Apostatiĝi.
V. apostazio.; = apostasier.
Apostazi’o: {Sr.}
V. apostazi.; = apostasie.
Aposteriori’e: [Fil.]
Post kontrolo de la sperto.; = A-F-G-H-I-R
= a posteriori.
APOSTOL’O: [Ekl.]
Religia sendito, instruanto (en kristanismo).
// — eco.; = A-F-G-H-I-R
= apôtre.
Apostrof’o: [Gram.]
Signeto komforma por montri elizion.; = apostrophe.
Apoteci’o: [Bot.]
Semerujo de la likenoj.; = apothécie.
APOTEK’O: Farmaciejo.
// — isto.; = A-G-R
= pharmacie.
Apotem’o: [Geom.]
Perpendikularo de centro ĝis latero de poligono.; = apothème.
APOTEOZ’O: Diigo, diiga ceremonio.; = A-F-G-H-I-R
= apothéose.
Apozem’o: ‹?› [Farm.]
Kuraca bolaĵo.; = apozème.
Apozici’o: [Ret.]
Almeto de substantivo al substantivo kiel epiteto.; = apposition.
Apozo’a: {T.Vx} [Zool.]
Signifo ne trovita.; = apozoaire (?).
APR’O: Sovaĝa porko (sus aper).
// — viro, ino, ido, ejo.; = L
= sanglier.
Apretur’o: {V.P.}
Lasta pretiĝo de teksaĵoj por komerco (amelado, kalandrado, k.t.p.).; = apprêt des étoffes.
APRIL’O: Kvara monato de la jaro.; = A-F-G-H-I-R
= avril.
Apriori’e: [Fil.]
Antaŭ kontrolo de la sperto.; = A-F-G-H-I-R
= a priori.
APROB’I: Akcepti, konsenti, laŭdi.
// — anto ; laŭtaprobo, malaprobi.; = A-F-G-H-I-R
= approuver.
Apsid’o: Plej profunda parto de preĝejo.; = A-F-H-I-R
= abside.
Aptenodit’o: {T.Vx} [Ornit.]
Speco de palmipedo (aptenodytes).; = manchot.
Apterik’o: {T.Vx} [Ornit.]
Aŭstralia birdo (apterix).; = aptérix.
APUD: Ĉe, proksime de, flanke de.
// — a, e, eco, ulo, apudesti.; = L
= près de, auprès de.
Apuls’o: {T.Vx} [Astr.]
Interproksimiĝo de du astroj sen eklipso.; = appulse.
Apuntat’o: {V.I.}
Punita soldato (en la itala armeo).; = soldat appointé de corvée.
AR: Sufikso por devenigi nomojn el aliaj nomoj kun signifo de kolekto, amaso, kiel ekzemple :
// arbaro, homaro, bovaro, k.t.p. ; ar’o, igi ; kunaro.; = Suffixe signifiant : collection, ensemble de.
Ar’o: {T.Vx}
Franca termezurero.; = A-F-G-H-I
= are.
Ara’o: [Ornit.]
Speco de granda papago (ara).; = ara.
ARAB’O: Azia popolano.
// araba gumo, lingvo.; = arabe.
ARABESK’O: Ornama desegnaĵo el plektitaj linioj, laŭ araba maniero.; = A-F-G-H-I-R
= arabesque.
Arabism’o: {V.I.}
Araba idiotismo.; = arabisme.
Aragonit’o: {T.Vx} [Miner.]
Mineralaĵo el Aragono.; = aragonite.
Arak’o: Speco de brando ekstereŭropa.; = arak.
Arakis’o: {T.Vx} [Bot.]
Speco de fabacoj oledona ; ternukso, terglano (arachis).; = arachide, cacaouette.
Arakneid’o: {T.Vx} [Entom.]
Insekto el la gento de la araneoj.; = arachnide.
Araknoid’o: {T.Vx} [Anat.]
Surcerba membrano.
V. araknojda.; = arachnoïde.
Araknojd’a: ‹?› {Rh.} [Anat.]
Membrano.
V. araknoido.; = arachnoïde.
Arali’o: {T.Vx} [Bot.]
Speco de kreskaĵoj dukotiledonaj (aralia).
// — acoj.; = aralia.
ARANE’O: [Entom.]
Insekto dikventra, tolŝpina, k.t.p. (aranea).
// — aĵo, oidoj.; = F-H-I
= araignée.
ARANĜ’I: Ordigi, pretigi, k.t.p.
// — ado, aĵo, ema ; malaranĝi.; = A-F-H-I
= arranger.
Aratologi’o: {Rh.}
Signifo ne trovita.; = aratologie ?
Araŭkari’o: [Bot.]
Speco de koniferoj (araucaria).; = araucaria.
Araŭrut’o: {Df.} [Bot.]
V. aroruto.; = arrow-root.
ARB’O: Kreskaĵo kun alta trunko kaj pli malpli vastaj branĉoj.
// — ego, eto, ido, aro, ejo, isto ; arbohakisto ; arbaristo ; senarbigi.; = F-H-I
= arbre.
Arbalest’o: {Rh.}
Ŝultra pafarko.
V. arbalestro.; = F-H-I-R
= arbalète.
Arbalestr’o: ‹?› {Df.}
V. arbalesto.; = arbalète.
Arbiter’o: {V.P.}
Arbitracianto.; = arbitre.
ARBITR’A: Libervola.
// — aĵo, eco.; = F-H-I
= arbitraire.
ARBITRACI’I: Juĝi kiel elektita decidonto.; = A-F-H-I-R
= arbitrer.
Arboid’o: [Miner.]
Arbosimileco.; = arborescence, arborisation.
ARBUST’O: Arbeto ? arbetaĵo ?; = F-H-I
= arbuste ? buisson ?
Arbut’o: [Bot.]
Speco de arbo el la erikacoj (arbutus unedo).; = F-H-I
= arbousier.
ARĈ’O: Vergeto por ludi sur kordmuzikiloj.; = archet.
ARD’I: Flami, bruli.; = F-H-I
= arder.
Arde’o: [Ornit.]
Speco de marĉobirdo (ardea).
// tufardeo (bubulcus).; = L
= héron.
ARDEZ’O: Multetavola ŝtono, per kiu oni tegas tegmenton.
// — ejo, simila ; griza.; = F
= ardoise.
Are’o: Surfaco.
// — aĵo ; samarea.; = A-F-G-H-I
= aire.
Arefakci’o: Elsek’igo, iĝo.; = aréfaction.
Arek’o: [Bot.]
Speco de azia palmo (areca).; = arec.
AREN’O: Luktejo.
// — isto.; = A-F-G-H-I-R
= arène.
Arenari’o: {Vr.} [Bot.]
Speco de kariofilacoj (arenaria).; = arenaire, sabline.
Areol’o: [Med.]
Kavaĵeto en karna teksaĵo.; = aréole.
Areometr’o: [Fiz.]
Mezurilo por la denseco de la korpoj.; = aréomètre.
Areopag’o: [Hist.]
Supera juĝistaro en Ateno.
// — ano.; = aréopage.
AREST’I: Kapti juĝoton.
// — ito, ejo, anto, isto ; arestletero.; = A-F-G-H-I-R
= arrêter.
Argan’o: [Mar.]
Maŝino por levi pezaĵojn. (V. grano).; = grue.
ARGIL’O: Speco de tero nepenetrebla de la akvo.
// — oza.; = A-F-H-I
= argile.
Argon’o: [Kem.]
Gaso entenata en la aero.; = argon.
Argonaŭt’o: [Mitol.]
Greka heroo veturanta sur la ŝipo Argo.; = Argonaute.
Argonaŭt’o: {T.Vx} [Zool.]
Speco de molusko.; = argonaute.
ARGUMENT’I: Diskuti, pruvi, rezoni.
// — aĵo, ado.; = A-F-G-H-I-R
= argumenter.
Argus’o: [Mitol.]
Centokula fablulo.; = argus.
ARĜENT’O: Blanka kara metalo.
// — oza, igi, umi, izi, aĵo, ejo ; arĝentaĵaro ; senarĝentigi ; arĝentkolora.; = F-I
= argent.
Arĥ’o: V. arko.; = arc.
Ari’o: [Muz.]
Muzika melodio, frazo.
// — eto.; = A-F-I
= air, ariette.
Arian’o: {Df.} [Hist.]
Partiano de la hereziulo Arius.; = Arien.
Arianism’o: {Df.} [Hist.]
Doktrino de la arianoj.; = arianisme.
Ariergard’o: [Milit.]
Postgvardio.; = A-F-G-H-I-R
= arrière-garde.
Aril’o: {T.Vx} [Bot.]
Tegilo de iaspecaj grajnoj.; = arille.
Arist’o: {Sr., T.Vx} [Geom.]
V. eĝo. L.v. fiŝosto.; = arête.
ARISTOKRAT’O: Privilegiulo.
// — aro.; = aristocrate.
Aristol’o: [Kem., Farm.]
Kemiaĵo uzata por kuraci vundojn.; = aristol.
Aristolok’o: {Rh.} [Bot.]
V. aristolokio.; = aristoloche.
Aristoloki’o: [Bot.]
Speco de kreskaĵoj dukotiledonaj (aristolochia).
V. aristoloko.; = aristoloche.
Aristotel’o: Fama greka filozofo.
// — ano, ismo.; = Aristote.
Aritenoid’o: [Anat.]
Unu el la laringaj kartilagoj.; = aryténoïde.
ARITMETIK’O: [Mat.]
Scienco de la nombroj.
// — isto.; = A-F-G-H-I-R
= arithmétique.
ARK’O: Kurbaĵo, kurblinio.
// — aĵo, aro, igi, iĝi ; arkefleksi ; pafarko.
V. arĥo.; = A-F-H-I-R
= arc.
Arka’o: ‹?› {Df.}
(V. arkeo).; = arche de Noé.
ARKAD’O: Arka konstruaĵo.
// — aro.; = A-F-G-H-I-R
= arcade.
Arkadi’o: {V.I.} [Geogr.]
Greka lando.
// — ano.; = Arcadie.
Arkaik’a: Pratempa, ne plu uzata.
V. arkaja.; = A-F-H-I-R
= archaïque.
Arkaism’o: Arkaik’aĵo, eco.
V. arkajismo.; = A-F-H-I-R
= archaïsme.
Arkaj’a: {Vr.Z.}
V. arkaika.; = archaïque.
Arkajism’o: {Vr.Z.}
V. arkaismo.; = archaïsme.
Arkatur’o: {T.Vx}
Arkitekta ornamaĵo el arkaĵetaro.; = arcature.
Arke’o: Ŝipo konstruita de Noaho.
V. arkao.; = arche de Noé.
Arkebus’o: Speco de pafarmilo.; = arquebuse.
Arkeologi’o: Scienco de la antikvaĵoj.; = A-F-G-H-I-R
= archéologie.
Arkeopterik’o: {T.Vx} [Ornit.]
Fosilia birdo.; = archéoptérix.
Arkidiakon’o: Ĉefdiakono.; = archidiacre.
Arkidiecez’o: {V.P.}
Ĉefepiskopa eparkio.; = archidiocèse.
Arkiduk’o: Ĉefduko.
// — ino, ido.; = A-F-G-H-I-R
= archiduc.
Arkimandrit’o: [Ekl.]
Greka monaĥejestro.; = archimandrite.
Arkipelag’o: Insularo.; = A-F-G-H-I-R
= archipel.
ARKITEKT’O: Konstruartisto.; = A-F-G-H-I-R
= architecte.
ARKITEKTUR’O: Konstruarto.
// — isto.; = architecture.
Arkitrav’o: [Arkit.]
Supera parto de kolono.; = A-F-G-H-I-R
= architrave.
ARKIV’OJ: Kolekto de historiaj dokumentoj.
// — isto, ejo.; = archives.
Arkivolt’o: [Arkit.]
Ornamaĵo de arkado.; = A-F-H-I-R
= archivolte.
Arkoz’o: {T.Vx} [Miner.]
Speco de ŝtono.; = arcose.
Arkt(ik)’a: Norda, nordpolusa.; = A-F-G-H-I-R
= arctique.
Arkti’o: 1 : {V.P.} [Bot]
Speco de kompozitoj (arctium) ?
2 : {Rh.} [Entom.]
Speco de vermo (angle : palmer-worm).; = arctie.
Arkturus’o: {T.Vx} [Astr.]
Stelo de unua grandeco.; = Arcturus.
Arleken’o: Gajigisto, burleskulo.
// — aĵo.; = A-F-G-H-I-R
= arlequin.
ARM’I: Provizi per bataliloj.
// — aĵo, ilo, aro, ejo, igi ; armilfar’ado-isto ; armiltenejo ; malarmi.; = A-F-H-I
= armer.
Armatur’o: Interna (fera) subtenaĵo, fortigilaro.; = A-F
= armature.
ARME’O: Militistaro.; = A-F-G-R
= armée.
Armen’o: {Vr.Z.} [Geogr.]
Okcidentazia landano.
// — ujo.; = Arménien.
Armeri’o: {V.P.} [Bot.]
Speco de plumbagacoj (armeria).; = armérie, gazon d’Olympe.
Arminian’o: {Df.} [Ekl.]
Partiano de Arminio (Arminius).
V. arminiusano.; = arminien.
Arminius’ano: ‹?› {Rh.} [Ekl.]
V. arminiano.; = arminien.
Armoraci’o: [Bot.]
Speco de krucifero (armoracia).; = armoracie.
ARMORI’OJ: (Blazonarto) Insigno, insignaro (de nobela familio).; = A-F
= armoiries.
Arnik’o: [Bot.]
Speco de kompozito (taŭga kiel vundkuracilo) (arnica).; = A-F-G-H-I-R
= arnica.
Arob’o: Hispana pezmezurero (11 ½ kilog.).; = arrobe.
AROG’I (al si): Fiere, malhumile postuli, pretendi.; = A-F-G-H-I
= (s’) arroger.
AROGANT’A: Fierega, malhumila.; = A-F-G-H-I
= arrogant.
AROM’O: Agrabla odoro, parfumo.; = A-F-G-H-I-R
= arôme.
AROMAT’O: Parfumaĵo, parfumilo.; = A-F-G-H-I-R
= aromate.
Arorut’o: {T.Vx, Rh.} [Bot.]
Sagua faruno (l.v. sagradiko).
V. araŭruto.; = A-F-R
= arrow-root.
Arpeĝ’o: [Muz.]
Akordo, kies notoj tre rapide sin intersekvas.; = A-F-H-I-R
= arpège.
Arpent’o: Franca termezurero (franca akreo).
V. akreo.; = arpent.
Arsel’o: {T.Vx} [Kir.]
Pusbaseno.; = bassin à pus.
Arsen’o: {T.Vx} [Kem.]
Korpo simpla, metaloido (As).
// — oza.; = A-F-G-H-I-R
= arsenic.
ARSENAL’O: Armilejo, armiltenejo, armilaro.; = A-F-G-H-I-R
= arsenal.
Arseniat’o: [Kem.]
Unu el la arsenaj saloj.; = arséniate.
Arsenid’o: [Kem.]
Kombinaĵo el arseno kaj simpla korpo.; = arséniure.
Arsenik’o: {T.Vx} [Kem.]
Arseno, arsen(oz)a acido.; = arsenic.
Arsenit’o: {T.Vx} [Kem.]
Unu el la arsenaj saloj.; = arsénite.
Arŝin’o: {V.R.} [Mez.]
Rusa mezurero de longeco (711 mm.).; = archine.
ART’O: Lerteco, poveco fari ion laŭregule.
// — aĵo, isto ; belartoj ; spiritartoj.; = A-F-G-H-I-R
= art.
Artemizi’o: [Bot.]
Kreskaĵo el la kompozitoj (artemisia).; = F-H-I
= armoise.
Arteri’o: {T.Vx} [Anat.]
Angio, kiu fluigas la sangon al la pulmoj kaj al la tuta korpo.; = A-F-G-H-I-R
= artère.
Arteriit’o: {T.Vx} [Med.]
Inflamo de la arterioj.
V. arterito.; = artérite.
Arterioskleroz’o: [Med.]
Malmoligo de la arterioj.; = artériosclérose.
Arteriotomi’o: [Med.]
Sekco de la arterioj ; arteria sangeliro.; = artériotomie.
Arterit’o: {Df.} [Med.]
Inflamo de la arterioj.
V. arteriito.; = artérite.
Artez’a: El la franca provinco " Artois " (Artoa).
// puto arteza.; = artésien.
ARTIFIK’O: Ruzaĵo, lerta kombinaĵo.; = A-F-H-I
= artifice.
ARTIK’O: Reciproka eningigo, precipe de du membroj, ostoj.; = A-F-H-I
= articulation.
Artikl’o: [Kom.]
Komerca specialaĵo, fako.; = A-F-G-H-I-R
= article.
ARTIKOL’O: 1 : Gramatika vorteto antaŭsubstantiva.
2 : Gazeta raporto.; = A-F-G-H-I-R
= 1 + 2 : article.
Artikul’oj: {T.Vx} [Zool.]
Klaso de senvertebruloj (insektoj, krustuloj, k.t.p.).; = articulés.
ARTILERI’O: [Milit.]
Parto de la armeo (pri pafilegoj).; = A-F-G-H-I-R
= artillerie.
Artism’o: {V.P.}
Arto, lerteco en efektivigo de belaj aĵo.; = art.
ARTIŜOK’O: Kreskaĵo el la kompozitoj kaj legomo (cyanara scolymus).; = A-F-G-R
= artichaut.
Artokarp’o: [Bot.]
Panarbo (artocarpus).
V. iako.; = arbre à pain.
Artr’o: [Anat.]
Organa artiko.; = articulation.
Artralgi’o: {T.Vx} [Med.]
Doloreco de la artroj.; = arthralgie.
Artrit’o: [Med.]
Inflamo de la artroj.; = A-F-H-I
= arthrite.
Artritism’o: [Med.]
Artritemo, artritema temperamento.; = arthritisme.
Artrodi’o: [Med.]
Artro konsistanta el du ebenaj surfacoj.; = arthrodie.
Artrologi’o: [Med.]
Scienco, traktato pri artroj (artikoj).; = arthrologie.
Artropod’o: {V.P.} [Zool.]
Klaso de senvertebruloj.; = arthropode.
Arum’o: {T.Vx} [Bot.]
Kreskaĵo unukotiledona (arum).
// — acoj, aloj.; = arum, gouet.
Arvikol’o: {T.Vx} [Zool.]
Kamporato, speco de mamulo (arvicola).; = campagnol.
Arzel’a: {Df.}
Ĉevalo kun antaŭkapo kaj postaj piedoj blankaj.; = arzel.
AS: Finiĝo de la verboj ĉe la estanteca indikativo.; = Terminaison de l’indicatif présent en esperanto.
As: [Muz.]
A duontono sube.; = la bémol.
As’o: Unu el la ludkartoj (unua de piko, kero, karoo, trefo).; = A-F-G
= as.
Asafetid’o: [Farm.]
Rezino uzata kiel nerva kuracilo.; = A-F-H-I
= assa-fetida.
Asbest’o: V. amianto.; = A-F-G-H-I-R
= asbeste.
Ascensi’o: [Astr.]
(Rekta de stelo) arko inter la punkto gamma kaj la punkto, kie leviĝas stelo sur la ekvatoro.; = ascension droite.
Ascidi’o: {V.P.} [Zool.]
Klaso de senvertebruloj.; = ascidie.
Ascit’o: [Med.]
Ventroŝvelo, hidropso.
V. askito.; = ascite.
ASEKUR’I: Doni kontrakton por certigi iun pri estontaj riskoj.
// — isto, ado, aĵo ; fajr’, viv’, re’asekuri ; asekura kompanio.; = A-F-G-H-I
= assurer.
Asept’a: Neputrigebla, kontraŭputra.
// — eco, igi.; = A-F-G-H-I
= aseptique.
ASERT’I: Eldiri, elparoli, certigi, pretendi.
// — aĵo.; = A-F-H-I
= affirmer, prétendre.
Asesor’o: Kunsidanto, adjunkto, anstataŭanto (juĝista).; = A-F-G-H-I-R
= assesseur.
Asfalt’o: [Miner.]
Speco de terpeĉo.; = A-F-G-H-I-R
= asphalte.
Asfiks’i: {Sr.}
V. asfiksii.; = asphyxier.
ASFIKSI’I: Sufoki per haladzo.
V. asfiksi.
// — iĝi, ulo.; = A-F-H-I-R
= asphyxier.
Asfodel’o: [Bot.]
Speco de liliaco (asphodelus).; = asphodèle.
ASIGN’I: [Jur.]
Kunvoki por proceso, juĝo, k.t.p.; = A-F-H-I-R
= assigner.
Asignat’o: {Df.} [Hist.]
Papermono dum la franca revolucio.; = assignat.
Asimetri’o: [Geom.]
Manko de simetrio.; = asymétrie.
Asimil’i: Alsimiligi (nutraĵon, k.t.p.).
// — eco, ebla, iĝi.; = A-F-G-H-I-R
= assimiler.
Asimilaci’o: {Vr.}
Asimil’ado - igo - iĝo.; = assimilation.
Asimptot’o: [Mat.]
Rekta linio al kiu pli kaj pli proksimiĝas la punktoj de kurblinio.; = A-F-G-H-I-R
= asymptote.
ASIST’I: ‹?› {Rh.}
Helpi, alservi.; = assister, seconder.
Asistoli’o: [Med.]
Nesufiĉeco de sistolo.; = asystolie.
Asiz’o: {Df.}
Juĝa alsido, rondiranta juĝa kortumo.; = A-F-I
= assise.
Ask’o: [Bot.]
Semerujo de iaspecaj fungoj.
V. teko.; = asque.
Askalaf’o: [Entom.]
Speco de insektoj nevropteroj (ascalaphus).; = ascalaphe.
Askalonik’o: {T.Vx} [Bot.]
Speco de ajlo (allium ascalonicum).; = échalotte.
Askarid’o: [Zool.]
Intesta vermo.; = ascaride.
Asket’o: Piaĵulo.; = ascète.
Asketism’o: ‹?›
Asketeco.; = ascétisme.
Askit’o: {T.Vx} [Med.]
V. ascito.; = ascite.
Asklepi’o: {V.P.} [Bot.]
V. asklepiado.; = ascépiade.
Asklepiad’o: [Bot.]
Kreskaĵo (asclepias).
V. asklepio.
// — acoj.; = asclépiade.
Askomicet’o: {T.Vx} [Bot.]
Klaso de fungoj : askofungoj.; = ascomycète.
ASOCI’I: Ensocietigi, kunigi.
// — ano, eco, iĝi.; = associer.
Asociaci’o: Asocio.; = association.
Asonanc’o: Sonsimileco en vortfiniĝoj.; = A-F-G-H-I
= assonnance.
ASPARAG’O: [Bot.]
Kreskaĵo kaj legomo (asparagus).; = A-F-G-H-I-R
= asperge.
ASPEKT’O: Elvidiĝo.; = A-F-G-H-I-R
= aspect.
ASPERG’I: Surŝpruci.
// — ilo.; = F-H-I
= asperger (goupillon).
Aspergilos’o: [Bot.]
Malsano kaŭzita al bestoj de ia fungo (aspergillus).; = aspergillose.
Asperol’o: [Bot.]
Kreskaĵo kaj floro (asperula odorata).
V. asperulo.; = aspérule, petit muguet.
Asperul’o: {V.P.} [Bot.]
V. asperolo.; = aspérule.
Aspid’o: [Zool.]
Speco de serpento.; = A-F-H-I-R
= aspic.
Aspik’o: {Sr.} [Bot.]
Speco de lavendo (lavandula spica).
V. ŝpiko.; = aspic, grande lavande.
ASPIR’I: Celi, deziri, peni por.
// — anto.; = A-F-G-H-I-R
= aspirer.
Aspleni’o: {T.Vx} [Bot.]
Speco de filikoj (asplenium).; = doradille.
Astak’o: {T.Vx} [Zool.]
Speco de krustuloj, kankro.; = écrevisse.
Astazi’o: [Med.]
Senstareco, senpoveco stari.; = astasie.
Asteni’o: [Med.]
Senforteco.; = asthénie.
Aster’o: [Bot.]
Speco de kompozitoj.
// — acoj.; = aster.
Asteri’o: [Zool.]
Marstelo.; = astérie.
Asterion’o: {T.Vx, Df.} [Anat.]
Punkto, kie interkuniĝas tri ostoj de la kapo.; = astérion, trou mastoïdien.
Asteroid’o: {Rh.} [Astr.]
Teleskopa planedo.
V. asterojdo.; = astéroïde.
Asterojd’o: 1 : [Astr.]
V. asteroido.
2 : {V.I.} [Astr.]
Astreto, kvazaŭastro.; = 1 + 2 : astéroïde.
Astigmat’a: (Okulo, lenso) kiu ne konverĝigas la lumradiojn sur unu saman punkton.
V. anastigmata.; = astigmatique.
Astigmatism’o: ‹?›
Astigmateco.; = astigmatisme.
Astm’o: [Med.]
Malsano de la spirorganoj.; = asthme.
Astr’o: Ĉiela korpo, stelo.; = A-F-G-H-I-R
= astre.
Astragal’o: 1 : [Bot.]
Speco de fabacoj.
2 : [Arkit.]
Kolonornamaĵo.; = 1 + 2 : astragale.
Astrakan’o: Speco de pelto el ŝafidoj de Astrakano en Rusujo.; = astrakan.
Astrici’o: [Med.]
Adstringiĝo, kuntiriĝo.; = astriction.
Astrognozi’o: Astroscienco.; = astrognose.
Astrolab’o: [Astr.]
Astronomia instrumento.; = astrolabe.
ASTROLOG’O: Astrodivenisto.
// — isto.; = A-F-G-H-I-R
= astrologue.
ASTROLOGI’O: Arto diveni la estonton per la astroj.; = A-F-G-H-I-R
= astrologie.
ASTRONOM’O: Astronomiisto.; = astronome.
ASTRONOMI’O: Scienco pri la astroj.; = astronomie.
Astropekten’o: {V.P.} [Zool.]
Speco de zoofitoj (astropecten).; = astérie, peigne de mer.
AT: Finiĝo de pasivaj participoj je estanteca tempo. Ekz :
// amata ; — at’o, a, e.; = Terminaison du participe présent passif, en esperanto.
ATAK’I: Ekbatali, sin ĵeti batale sur.
// — eto, ego, adi, anto ; neatakebla ; post’re’flank’atak’o.; = A-F-G-H-I-R
= attaquer.
Ataksi’o: [Med.]
Senordeco de la volaj movoj, nerva malsano.; = ataxie.
Atar’o: ‹?› {Rh.}
(Vorto persa) rozesenco.; = essence de rose.
Ataraksi’o: [Fil.]
Animkvieteco.; = ataraxie.
Ataŝ’o: {Rh.}
Ambasadora helpanto. Ataŝe’o ŝajnus pli taŭga.; = A-F
= attaché d’ambassade.
Atavism’o: Influo de la prapatroj sur la idoj.; = A-F-G-H-I-R
= atavisme.
Ateism’o: Kredo ke ne ekzistas Dio.; = A-F-G-H-I-R
= athéisme.
Ateist’o: Ateismano, sendiulo.; = A-F-G-H-I-R
= athée.
Atelektazi’o: {Rh.} [Med.]
Ne sufiĉa dilateco (de la pulmoj).; = atélectasie.
Aten’o: {T.Vx} [Ornit.]
Speco de strigo (athene).; = chevêche.
ATENC’I: Fari kriman provon kontraŭ iu.
// — ado, ema, isto.; = A-F-G-H-I
= commettre un attentat.
ATEND’I: Resti ĝis, kredi ke iu alvenos aŭ io okazos.
// — ado, ema, ejo.; = F
= attendre, s’attendre à.
Atene’o: Kursejo, altlernejo.; = athénée.
ATENT’I: Turni sian rigardon aŭ sian penson al io.
// — ado, ema, inda, igi ; malatenti ; senatenteco.; = A-F-H-I
= faire attention.
Aterik’oj: {T.Vx} [Entom.]
Speco de insektoj dipteroj.
V. muŝo.; = athéricères.
Aterom’o: [Med.]
Sebotumoro.; = athérome.
Aterosperm’o: {T.Vx} [Bot.]
Kreskaĵo, speco de monimiacoj (atherosperma).; = athérosperme.
ATEST’I: Certigi fakton kiel vidinto.
// — aĵo ; ricevatesto.; = A-F-G-H-I-R
= témoigner, attester.
Atetoz’o: [Med.]
Nerva malsano kun senvolaj movoj de ekstremaĵoj.; = athétose.
Ateŭk’o: {T.Vx} [Entom.]
Speco de koleopteroj, egipta skarabo (ateuchus).; = ateuchus.
Aticism’o: {Rh.}
V. atikismo.; = atticisme.
Atik’a: Sprita kiel la antikvaj atenanoj.; = attique.
Atikism’o: ‹?›
Atikeco.
V. aticismo.; = atticisme.
ATING’I: Alveni ĝis, trafi.
// — ado, ejo, ebla.; = A-F
= atteindre.
Atip’o: {T.Vx} [Zool.]
Speco de araneo (atypus).; = atype.
Atlant’a: {Vr.Z.}
V. atlantika.; = Atlantique.
Atlantik’a: (Oceano) inter Eŭropo kaj Ameriko.
V. atlanta.; = A-F-G-H-I-R
= atlantique.
ATLAS’O: 1 : Speco de silkaĵo. V. sateno.
2 : {V.P., Vr.Z.}
Landkartaro • (alia senco).; = 1: Gr
= 1 : satin. 2 : atlas.
Atlaz’o: {T.Vx} [Anat.]
V. atlojdo.; = atlas.
ATLET’O: Fortegulo, luktisto.; = A-F-G-H-I-R
= athlète.
Atletik’o: Atleta arto, profesio.; = athlétique.
Atlojd’o: {Sr.} [Anat.]
Unua kolvertebro.
V. atlazo.; = atlas.
Atmometr’o: {Vef.} [Fiz.]
Aparato por mezuri la kvanton da likvaĵo elvaporigita dum difinita tempo.; = atmomètre.
ATMOSFER’O: Aera maso ĉirkaŭ la terglobo.
// — atmosfera premo.; = A-F-G-H-I-R
= atmosphère.
Atol’o: [Geogr.]
Koralinsulo.; = atoll.
ATOM’O: [Fil., Kem.]
Nedividebla elemento de la korpoj.; = A-F-G-H-I-R
= atome.
Atomism’o: Doktrino pri la atomoj.; = atomisme.
Atoni’o: [Med.]
Malvigleco de la organoj.; = A-F-H-I-R
= atonie.
Atorni’o: {Rh.}
Angla prokuroro.; = A
= attorney.
Atrabil’a: Nigragala, hipokondria, melankolia, galkaraktera.
// — eco.
V. atrabiliara.; = A-F
= atrabilaire.
Atrabiliar’a: {Rh.}
V. atrabila.; = A-F
= atrabilaire.
Atrakt’o: {V.P.}
Reciproka altiro de la korpoj, altira forto.; = attraction.
Atrepsi’o: [Med.]
Nutromanko, senpoveco sin nutri, asimili al si nutraĵon.; = athrepsie.
Atribu’i: Alskribi kiel propraĵon.; = A-F-G-H-I
= attribuer.
Atribut’o: [Gram.]
Vorto kiun oni rilatigas al subjekto per la verbo esti.; = A-F-G-H-I-R
= attribut.
Atripl’o: [Bot.]
Kreskaĵo el la kenopodiacoj (atriplex).
V. kenopodio.; = arroche.
Atrofi’o: [Med.]
Malkreskiĝo de organo.; = A-F-G-H-I-R
= atrophie.
Atrop’o: {V.P.} [Bot.]
V. beladono.; = belladone.
Atropin’o: Alkalojdo el la beladono.; = atropine.
Atropos’o: {V.P.} [Entom.]
Speco de nokta papilio (atropos).; = sphinx atropos.
Atut’o: {Df.}
Ludkarto kiu superas ceterajn.
// — superatuti.; = atout, surcouper.
AŬ: Konjunkcio por esprimi alternativon.; = ou, ou bien.
Aŭd’i: Senti, koni per la oreloj.
// — ado, ebla, igi, anto ; subaŭdi.; = A-F-H-I-R
= entendre.
Aŭdienc’o: Akcepto de vizitantoj ĉe oficialulo.; = A-F-G-H-I-R
= audience.
Aŭditori’o: Publika aŭdejo.; = A-F-G-H-I-R
= auditoire.
Aŭgment’o: 1 : [Gram.]
Verba afikso.
2 : [Jur.]
Aldoto (ĉe la Romanoj).; = A-F-H-I
= augment.
AŬGUR’O: Antaŭsigno.
// — isto.; = A-F-G-H-I-R
= augure.
AŬGUST’O: Oka monato de la jaro dediĉita al Aŭgusto (Augustus).; = A-F-G-H-I-R
= août.
Aŭgustin’ano: Monako sekvanto de sankta Aŭgustino, aŭgustinmonako.; = augustin.
AŬKCI’I: Vendi per publika konkuro.; = A-G-R
= vendre à l’encan.
Aŭkeni’o: ‹?› {T.Vx} [Entom.]
Signifo ne trovita (auchenia signifas mamulon lama).; = auchénie.
Aŭkupar’o: {T.Vx} [Bot.]
Speco de sorbujo (sorbus aucuparia).; = sorbier des oiseaux.
Aŭl’o: {V.P.}
Ĉefa ĉambrego en altlernejo.; = aula.
Aŭlop’o: {T.Vx} [Ikt.]
Signifo ne trovita (aulopus).; = aulope.
Aŭlostom’o: {T.Vx} [Ikt.]
Speco de tropika fiŝo (aulostomus).; = aulostome.
Aŭr’o: [Med.]
Bloveto, vaporo.; = aura.
Aŭrantiac’oj: {T.Vx} [Bot.]
Gento de la oranĝarboj.; = aurantiacées.
Aŭreol’o: Glorkrono.; = F-H-I-R
= auréole.
Aŭrik’a: [Mar.]
Nomo de velo.; = F-H-I
= aurique.
Aŭrikl’o: {T.Vx} [Anat.]
Parto de la koro.; = A-G-H-I-R
= oreillette.
Aŭrikul’o: [Bot.]
Speco de primolo (auricula).; = oreille d’ours.
Aŭrikulari’o: {V.P.} [Bot.]
Orelfungo, speco de fungoj (auricularia).; = auriculaire.
Aŭripigment’o: {V.P.}
Arsena sulfido uzata por pentrado.
V. orpimento.; = orpiment.
AŬROR’O: Diino de la tagiĝo ; matenkrepusko.; = aurore.
AŬSKULT’I: Atente aŭdi.
// — ado, ilo.; = F-H-I-R
= écouter.
AŬSPICI’O: Antaŭsignoj de estonteco.; = F-G-H-I
= auspice.
Aŭspici’oj: {Vr.Z.}
Favorado, patronado.; = auspices.
Aŭstr’o: {Vr.Z.}
Landano de mezeŭropa imperio.
// — ujo.; = Autrichien.
Aŭstral’a: Suda.; = austral.
Aŭstrali’o: {Vr.Z.}
Kvina plej malgranda parto de la terglobo.
// — ano.; = Australie.
Aŭtent’a: {Vr.Z.}
V. aŭtentika.
// — igi.; = authentique.
Aŭtentik’a: Nedubeble vera.
V. aŭtenta.
// — aĵo, eco, igi.; = A-F-G-H-I-R
= authentique.
Aŭtobiografi’o: Propra, mem’biografio.; = A-F-G-H-I-R
= autobiographie.
Aŭtodafe’o: Fajrekzekuto de hereziulo, l.v. ago de kredo.; = A-F-G-H-I-R
= autodafé.
Aŭtodidakt’o: Memlerninto.; = F-G
= autodidacte.
Aŭtodigest’o: Memdigesto, sindigesto.; = autodigestion.
Aŭtofagi’o: Sinmanĝado, memkonsumiĝo.; = autophagie.
Aŭtofermant’a: ‹†›
Memfermanta.; = automatique (à fermeture).
Aŭtogenez’o: [Fiziol.]
Malnova doktrino pri memnaskiĝo de kelka organo.; = A-F-G-H-I-R
= autogenèse.
Aŭtograf’o: Skribaĵo devenanta de iu difinita persono.; = A-F-G-H-I-R
= autographe.
Aŭtografi’i: Reprodukti skribaĵon per speciala inko.; = A-F-G-H-I-R
= autographier.
Aŭtointoks’iĝo: [Med.]
Sinvenenigo, memvenenigo.; = auto-intoxication.
Aŭtoklav’o: (Kaldrono) memfemanta per la premo de interna vaporo.; = autoclave.
Aŭtokonduk’o: [Elek.]
Elektra indukto kaŭzita de alternaj fluoj de alta ofteco.; = autoinduction.
AŬTOKRAT’O: Absoluta regnestro.; = A-F-G-H-I-R
= autocrate.
Aŭtokrati’o: Aŭtokrateco.; = autocratie.
AŬTOMAT’O: Maŝinaĵo kiu ŝajnas agi propramove.; = A-F-G-H-I-R
= automate.
Aŭtomed’o: ‹†› {Df.} [Mitol.]
Kondukisto de la ĉaro de Aĥileo, lerta ĉarkondukisto.; = automédon.
AŬTOMOBIL’O: Senĉevala aŭtomata veturilo.
// — ismo, isto.; = A-F-G-H-I-R
= automobile.
Aŭtomorf’a: [Mat.]
L.v. memforma, memformiĝa.; = automorphe.
Aŭtonom’a: Memstara, sendependa, l.v. memleĝa.; = A-F-G-H-I-R
= autonome.
Aŭtonomi’o: ‹†›
Aŭtonomeco.; = autonomie.
Aŭtoplasti’o: Refariĝo de organo per greftado.; = autoplastie.
Aŭtopsi’o: Esplora dissekco de mortintaĵoj.; = A-F-H-I
= autopsie.
AŬTOR’O: Verkisto.
// — ino.; = A-F-G-H-I-R
= auteur.
AŬTORITAT’O: Rajto ordoni.; = A-F-G-H-I-R
= autorité.
Aŭtoriz’i: {V.P.}
Rajtigi.; = autoriser.
Aŭtotip’o: ‹†›
Malnova nomo de la fototipografio.; = autotypie.
AŬTUN’O: Sezono de la jaro inter somero kaj vintro.; = A-F-H-I
= automne.
AV’O: Patro de la patro.
// — ino ; geavoj.; = H-I
= grand-père, aïeul.
AVANC’O: Gradaltigo, progresado, antaŭenirado.; = A-F-G-H-I
= avancement.
Avangard’o: Antaŭgvardio.; = avant-garde.
AVAR’A: Monavida, monŝpara.
// — eco, ulo ; malavara.; = A-F-H-I
= avare.
AVEL’O: Speco de frukto (corylus avellana).
// — ujo.; = H
= noisette.
Avemari’o: Anĝela saluto, preĝo.; = Ave Maria.
AVEN’O: Speco de gramenaco (avena).; = F-H-I
= avoine.
AVENTUR’I: Riski, hazardi.
// — ema, isto.; = A-F-G-H-I
= aventurer.
Averi’o: {M.T.} [Mar.]
Difekto kaŭzita de marbato.; = A-F-G-H-I-R
= avarie.
AVERT’I: Anonci, antaŭsciigi pri danĝero, risko, k.t.p.
// — aĵo, eto.; = F-H-I
= avertir.
Aviad’o: Maŝina sengasa aerflugado.
// — ilo, isto.; = A-F
= aviation.
AVID’A: Fortege deziranta, celanta.
// — eco.; = A-F-H-I
= avide.
Avis’o: Speco de ŝipo.; = A-F-H-I
= aviso.
AVIZ’O: Sciigo, averto, konsilo, admono, k.t.p.; = A-F-I
= avis.
Avocet’o: {T.Vx} [Ornit.]
Speco de marĉobirdo (avocetta).; = avocette.
Azale’o: [Bot.]
Speco de erikacoj (azalea).; = A-F-G-H-I-R
= azalée.
Azar’o: Speco de aristolokiaco (asarum).; = A-F
= asaret.
Azarol’o: {T.Vx} [Bot.]
Speco de kratago (cratægus azarolus).
V. azerolo.; = A-F
= azérolier.
AZEN’O: Mamulo unuhufa, longorela.
// — viro, ino, ido, ejo.; = F-H-I
= âne.
Azerol’o: {V.I.} [Bot.]
V. azarolo.; = azerolier.
AZI’O: [Geogr.]
Parto de la terglobo, kontinento.
// — ano.; = Asie.
Azig’a: {Rh.} [Anat.]
(Vejno) l.v. nepara, nejungita.
V. azigosa.; = azygos.
Azigos’a: {A.V.} [Anat.]
V. aziga.; = azygos.
Azil’o: (Religia) rifuĝejo.; = A-F-G-H-I-R
= asile.
Azimut’o: [Astr., Geom.]
Angulo de vertikala ebeno kun origina plano.; = A-F-G-H-I-R
= azimut.
Azo’a: [Geol.]
Senvivaĵa.; = azoïque.
Azot’o: [Kem.]
Gaso, unu el la komponantoj de la aero, nitrogeno.
// — oza.; = A-F-H-I-R
= azote.
Azotat’o: [Kem.]
Salo el azotika acido kaj bazo.; = azotate.
Azotid’o: [Kem.]
Ĉiu komponaĵo el azoto kaj ia radikalo.; = azoture.
Azotik’o: [Kem.]
Azotika acido.; = acide azotique.
Azotit’o: [Kem.]
Salo el azotoza acido kaj bazo.; = azotite.
Azoturi’o: [Med.]
Troeco de ureo en urinoj.; = azoturie.
Azurit’o: ‹?› {Rh.} [Miner.]
V. lazurito.; = azurite.

tabelo mallongigoj ← — A — → al la kaplitero B

A B C Ĉ D E F G Ĝ H Ĥ I J Ĵ K L M N O P R S Ŝ T U Ŭ V W Z

al la prezenta paĝo pri la vortaro

Unuiĝo Franca por Esperanto
Biblioteko Hippolyte Sebert

Plena vortaro Esperanto-Esperanta kaj Esperanto-Franca

Émile Boirac, 1909-1910

— A —

Plena vortaro Esperanto-Esperanta
kaj Esperanto-Franca